Temat numeru

Błędy w diagnostyce niedokrwistości z niedoboru żelaza

lek. Joanna Dudzik

dr n. med. Katarzyna Kakareko

dr n. med. Irena Głowińska

dr hab. n. med. Alicja Rydzewska-Rosołowska

prof. dr hab. n. med. Tomasz Hryszko

II Klinika Nefrologii z Oddziałem Leczenia Nadciśnienia Tętniczego i Pododdziałem Dializoterapii, Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Tomasz Hryszko

II Klinika Nefrologii z Oddziałem Leczenia Nadciśnienia Tętniczego

i Pododdziałem Dializoterapii, Uniwersytecki Szpital Kliniczny

ul. Marii Skłodowskiej-Curie 24A, 15-276 Białystok

  • Definicja niedokrwistości, charakterystyka niedokrwistości z niedoboru żelaza (NNŻ)
  • Parametry oceny gospodarki żelazowej i ich zastosowanie w diagnostyce niedokrwistości z niedoboru żelaza
  • Najczęściej popełniane błędy w codziennej praktyce lekarskiej podczas diagnostyki NNŻ

Krótki wstęp o niedokrwistości

Niedokrwistość to często występująca jednostka chorobowa, szczególnie w krajach średnio i słabo rozwiniętych. Definiowana jest jako obniżenie jednej lub więcej głównych składowych układu czerwonokrwinkowego w badaniu morfologii krwi, tj. hemoglobiny (Hb), hematokrytu (Ht) czy liczby erytrocytów (RBC – red blood cell count) w jednostce objętości krwi. Najczęściej stosowanymi do oceny parametrami są hemoglobina oraz hematokryt. W związku z tym, że hematokryt jest szacowany, a hemoglobina mierzona, to ona jest częściej wykorzystywana do rozpoznawania niedokrwistości. Kryterium rozpoznawania niedokrwistości według World Health Orga­nization stanowi stężenie Hb u kobiet <12 g/dl, natomiast u mężczyzn <13 g/dl. W ostatnich latach zmniejszyła się częstość występowania łagodnych i umiarkowanych niedokrwistości, natomiast niedokrwistość stopnia ciężkiego rozpoznaje się na podobnym poziomie.

Niedokrwistość z niedoboru żelaza nadal pozostaje najczęstszą przyczyną niedokrwistości na świecie (80% przyczyn). W 2016 roku dotyczyła 1,2 mld osób na świecie. Grupami najbardziej narażonymi na jej rozwój są dzieci, kobiety w wieku rozrodczym (szczególnie w ciąży) oraz osoby starsze.

W wyniku niedostatecznej ilości żelaza w organizmie dochodzi do zaburzeń syntezy hemu, co prowadzi do powstawania erytrocytów mniejszych niż prawidłowe oraz do redukcji ilości hemoglobiny.

Do przyczyn niedoboru żelaza w organizmie należą:

  • przewlekła utrata krwi (najczęstsza przyczyna)
  • stany zwiększonego zapotrzebowania
  • upośledzone wchłanianie z przewodu pokarmowego
  • niedobory w diecie.

Niedobór żelaza może dawać objawy zarówno przy współistnieniu, jak i nieobecności niedokrwistości. Oprócz objawów typowych dla niedokrwistości, tj. osłabienia, zaburzeń koncentracji, bólów i zawrotów głowy, tachykardii, bladości powłok skórnych, m...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wskaźniki stosowane do oceny gospodarki żelazowej

Charakterystyka erytrocytów – wstępnie pozwala na wysunięcie podejrzenia niedokrwistości z niedoboru żelaza. Typowo występuje niedokrwistość mikrocytarna, niedobarwliwa. Stężenie żelaza – cechuje się [...]

Błędy w diagnostyce

Izolowane oznaczenie stężenia żelaza we krwi ma małą wartość diagnostyczną. Dzieje się tak z następujących powodów:

Do góry