Temat numeru

Znaczenie poprawnej limfadenektomii w nowotworach trzustki

dr n. med. Radosław Pach

prof. UJ dr hab. n. med. Piotr Kołodziejczyk

prof. dr hab. n. med. Jan Kulig

I Katedra Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Onkologicznej Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński

Adres do korespondencji: dr n. med. Radosław Pach, 1 Katedra Chirurgii Ogólnej, 31-501 Kraków, ul. Kopernika 40. E-mail: radoslaw.pach@uj.edu.pl

Wycięcie węzłów chłonnych jest istotnym elementem zabiegów resekcyjnych u chorych na raka trzustki, umożliwia prawidłowe określenie zaawansowania nowotworu.

Wstęp

Pierwszą pankreatoduodenektomię z powodu raka trzustki wykonał Codivilla w 1898 roku, z kolei pierwszą pankreatoduodenektomię z powodu raka brodawki Vatera Walter Kausch w 1909 roku. Chirurgia raka trzustki rozwinęła się jednak dopiero po opisaniu tej procedury przez Allena Oldfathera Whipple’a w roku 1935. Joseph Fortner w roku 1973 zaproponował radykalną resekcję trzustki, co zwiększyło resekcyjność raka głowy trzustki, jednak bez jednoznacznego wydłużenia całkowitego przeżycia. W Japonii rozwinięto koncepcję poszerzonej limfadenektomii, która w badaniach retrospektywnych wiązała się z wydłużeniem przeżycia, czego nie potwierdzono w badaniach prospektywnych i w badaniach z randomizacją.

Standardowa limfadenektomia – pankreatoduodenektomia

Aktualnie obowiązujący standard limfadenektomii u chorych z resekcyjnym rakiem trzustki został zdefiniowany w 2014 roku przez International Study Group on Pancreatic Surgery (ISGPS – Międzynarodową Grupę Badawczą Chirurgii Trzustki). W publikacji na łamach czasopisma „Surgery” stwierdzono, że stan węzłów chłonnych jest ważnym czynnikiem rokowniczym u chorych z przewodowym rakiem gruczołowym trzustki.1 Nie został dotychczas określony optymalny zakres limfadenektomii, a wpływ poszerzonej limfadenektomii na przeżycie całkowite jest dyskusyjny. Nomenklatura węzłów chłonnych stosowana w chirurgii trzustki jest zgodna z zaleceniami Japan Pancreas Society. Standardowa limfadenektomia w przypadku pankreatoduodenektomii obejmuje następujące stacje węzłów chłonnych:

  • 5 – węzły nadodźwiernikowe
  • 6 – węzły pododźwiernikowe
  • 8a – przednio-górne węzły chłonne wzdłuż tętnicy wątrobowej wspólnej
  • 12b – węzły chłonne więzadła wątrobowo-dwunastniczego zlokalizowane wzdłuż przewodu żółciowego wspólnego
  • 12c – węzły chłonne wzdłuż przewodu pęcherzykowego
  • 13a – węzły chłonne na tylnej powierzchni górnej części głowy trzustki
  • 13b – węzły chłonne na tylnej powierzchni dolnej części głowy trzustki
  • 14a – węzły chłonne w miejscu odejścia tętnicy krezkowej górnej od aorty
  • 14b – węzły chłonne wzdłuż prawej strony tętnicy krezkowej górnej
  • 17a – węzły chłonne na przedniej powierzchni górnej części głowy trzustki
  • 17b – węzły chłonne na przedniej powierzchni dolnej części głowy trzustki.

Poszerzona limfadenektomia podczas pankreatoduodenektomii obejmuje również węzły chłonne położone do przodu i na lewo od tętnicy krezkowej górnej, wokół pnia trzewnego (grupa 9), tętnicy śledzionowej (grupa 11p i 11d) i tętnicy żołądkowej lewej (g...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Standardowa limfadenektomia – obwodowa resekcja trzustki

W przypadku nowotworów trzonu i ogona trzustki standardowa limfadenektomia obejmuje grupy węzłów:

Badania przeprowadzone na Uniwersytecie w Padwie

Sergio Pedrazzoli z Uniwersytetu w Padwie opublikował na łamach „Cancer Treatment Reviews” przegląd systematyczny dotyczący właściwego zakresu limfadenektomii u chorych z rakiem głowy trzustki.2 Do [...]

Badania brytyjskie

Brytyjscy autorzy w roku 2015 opublikowali ciekawą metaanalizę, w której uwzględnili tylko 5 badań z randomizacją porównujących standardową (SPD – łącznie 270 chorych) i poszerzoną [...]

Badania przeprowadzone na Uniwersytecie w Weronie

W retrospektywnym badaniu przeprowadzonym na Uniwersytecie w Weronie oceniano znaczenie liczby węzłów chłonnych z przerzutami i stosunku liczby przerzutowych węzłów chłonnych do wszystkich usuniętych (LNR [...]

Badania chińskie

Chińscy autorzy w roku 2015 opublikowali przegląd systematyczny dotyczący leczenia raka głowy trzustki.10 W odniesieniu do limfadenektomii podkreślają, że nie powinno się wykonywać [...]

Badania z Mayo Clinic

Badacze z Mayo Clinic ocenili wpływ liczby usuniętych węzłów chłonnych (NNE – total number of lymph nodes examined) i odsetka (LNR) węzłów chłonnych [...]

Inne nowotwory trzustki

Wewnątrzprzewodowe nowotwory brodawkowato-śluzotwórcze (IPMN – intraductal papillary mucinous neoplasm) można podzielić ze względu na stopień atypii na:

Podsumowanie

Limfadenektomia jest istotnym elementem zabiegów resekcyjnych u chorych z rakiem trzustki, wpływa na prawidłowe określenie stopnia zaawansowania nowotworu. Zaleca się usuwanie co najmniej [...]
Do góry