Szacuje się, że rocznie w Polsce przeprowadza się 5500 operacji z powodu przepuklin pępkowych, 2500 – z powodu kresy białej i 5300 – z powodu przepuklin w bliźnie pooperacyjnej.¹ Niniejsze opracowanie ma na celu usystematyzowanie wiedzy na temat przepuklin kresy białej i technik ich naprawy. Ze względu na ograniczony format poruszono w nim jedynie najczęstsze problemy, z którymi autorzy spotkali się w trakcie swojej praktyki.

Wprowadzenie

Najczęstszym miejscem powstawania przepuklin przedniej ściany brzucha jest kresa biała. Przepuklina kresy białej to jej ubytek z uwypukleniem, do którego przez otwór w miejscu obniżonej oporności mogą się przemieszczać narządy jamy otrzewnowej, lub bez takiego uwypuklenia. Przepukliny te dzielimy na: pierwotne (65-70%, z czego pępkowe stanowią około 75%, a nadpępkowe 25%) i wtórne (30-35% – prawie wyłącznie pooperacyjne).

Przepuklina czy rozstęp kresy białej?

Kresa biała (linea alba) to silne pasmo łącznotkankowe, które leży w płaszczyźnie pośrodkowej między mięśniami prostymi od wyrostka mieczykowatego do spojenia łonowego. Poszerza się ono od góry (1-1,5 cm) do pępka (2-2,5 cm), a następnie zwęża ku dołowi. Poszerzenie przestrzeni między brzegami mięśni prostych >2,5 cm na poziomie 3 cm powyżej pępka określamy jako rozejście kresy białej lub rozstęp mięśni prostych brzucha.² Zadaniem kresy białej jest utrzymanie mięśni prostych brzucha w bliskości. Ścieńczenie kresy w połączeniu z rozluźnieniem (zanikiem) mięśni prowadzi do jej rozejścia, zwłaszcza w przypadku długotrwałego wzmożonego ciśnienia wewnątrzbrzusznego (u kobiet w ciąży lub u osób otyłych). Wybrzuszenie w linii środkowej spowodowane rozejściem kresy nierzadko bywa mylone z przepukliną, a pacjentów kieruje się do poradni chirurgicznej. Włókna ścięgniste tworzące kresę i pochodzące z mięśni skośnych zewnętrznych biegną ku górze, a z wewnętrznych – ku dołowi, na ich skrzyżowaniu powstają zaś równoległoboczne szczeliny. To miejsca słabszego oporu, które pod naporem trzewi jamy brzusznej mogą się powiększyć i stanowić wrota dla przepukliny. Ponieważ rozejście kresy białej nie może być przyczyną więźnięcia, wskazania do operacyjnej naprawy są względne, zazwyczaj kosmetyczne, zwłaszcza że wyjątkowo rzadko mamy do czynienia z upośledzeniem czynnościowym. Alternatywne metody leczenia obejmują: redukcję masy ciała, wzmocnienie przedniej ściany brzucha przez ćwiczenia fizjoterapeutyczne lub wspomaganie pasem podczas wysiłku fizycznego, który potęguje ciśnienie wewnątrzbrzuszne.