Co nowego w leczeniu chirurgicznym choroby Leśniowskiego-Crohna?
prof. dr hab. n. med. Jacek Szmeja
lek. Krzysztof Szmyt
dr n. med. Jacek Paszkowski
dr hab. n. med. Łukasz Krokowicz
lek. Adam Pełka
prof. dr hab. n. med. Tomasz Banasiewicz
- Spektrum metod terapeutycznych stosowanych w chorobie Leśniowskiego-Crohna, obejmujące steroidoterapię, immunosupresję, leczenie biologiczne oraz interwencję chirurgiczną wraz z zastosowaniem chirurgii małoinwazyjnej
- Wpływ przygotowania farmakologicznego i dietetycznego (żywienie dojelitowe i pozajelitowe) pacjenta na wynik operacji
- Leczenie przetok okołoodbytniczych to problem co drugiego pacjenta z chorobą Leśniowskiego-Crohna – farmakoterapia a interwencje chirurgiczne
Definicja i epidemiologia choroby Leśniowskiego-Crohna
Choroba Leśniowskiego-Crohna (CD – Crohn’s disease) jest definiowana jako nieswoiste idiopatyczne zapalenie jelit (IBD – inflammatory bowel disease), które może dotyczyć całego przewodu pokarmowego. Pierwszy opisał ją w 1904 roku polski chirurg Antoni Leśniowski. Dopiero w 1932 roku prace na temat tej choroby opublikował Amerykanin dr Burrill Bernard Crohn1.
Co rok około 3-20 osób na 100 000 zapada na tę chorobę. Z danych epidemiologicznych wynika, że jej częstość występowania z roku na rok rośnie. Zdecydowanie częściej można ją zaobserwować u mieszkańców Europy Zachodniej, Ameryki Północnej czy Australii. Szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych na IBD choruje około 3 mln ludzi. Nie wykazano natomiast przewagi ze względu na płeć, a szczyt zachorowalności przypada na 30-40 r.ż. oraz 50-60 r.ż. Choroba ta najczęściej dotyczy jelita cienkiego (u około 40% pacjentów), może też występować (odpowiednio po 30%) izolowanie w jelicie grubym oraz zarówno w jelicie cienkim, jak i w jelicie grubym. Bardzo często (u 40-90%) u chorych z CD dochodzi do zajęcia okolicy odbytowo-odbytniczej1.
Patogeneza CD wciąż jest przedmiotem wielu badań klinicznych i doświadczalnych. Wśród możliwych przyczyn wymienia się: czynniki środowiskowe i autoimmunologiczne, uwarunkowania genetyczne i dużą rolę cytokin prozapalnych. Spośród przyczyn środowiskowych można wskazać na wiele czynników infekcyjnych i żywieniowych, takich jak: skład diety, nawyki żywieniowe i palenie tytoniu. Ostatni z przytoczonych czynników jest przyczyną częstszych interwencji chirurgicznych czy skrócenia okresu remisji (3-krotnie). Duże znaczenie mają także badania immunoserologiczne i ich wpływ na odpowiednie leczenie farmakologiczne1.
Steroidoterapia, immunosupresja i leczenie biologiczne a interwencja chirurgiczna
Według wytycznych National Institute for Health and Care Excellence (NICE) leczeniem pierwszego rzutu w celu wywołania remisji powinna być glikokortykosteroidoterapia (GKS) – najlepiej rozpocząć od prednizolonu. U osób nietolerujących np. prednizo...
