Opis przypadku
Zmiany skórne w przebiegu niedoczynności tarczycy
Dr hab. med. Beata Bergler-Czop
Gruczoł tarczowy jest jednym z kluczowych narządów regulujących metabolizm węglowodanów, białek i tłuszczów. Jego podstawowa funkcja polega na zwiększaniu podstawowej przemiany metabolicznej organizmu.
Główną przyczyną niedoczynności tarczycy są obecnie choroby o podłożu autoimmunologicznym, najczęściej choroba Hashimoto. Ponad 90 proc. pacjentów stanowią kobiety. Niedoczynność gruczołu tarczowego może pojawiać się również po leczeniu nadczynności za pomocą radiojodu lub chirurgicznym, rzadziej w endemicznych rejonach niedoboru jodu.[1]
Typowe objawy ogólnoustrojowe niedoczynności tarczycy to: zwiększenie masy ciała, nadmierna męczliwość, uczucie chłodu i zaparcia. Zmiany skórne są często jednym z pierwszych objawów choroby. Skóra ma tendencję do obrzęków, przesuszenia. Często widoczny jest brak mimiki twarzy. Rozlane obrzęki związane są najczęściej z odkładaniem się mucyny i prowadzą do tzw. obrzęku śluzowatego. Włosy są suche i mają tendencję do wypadania. Typowym objawem jest także utrata bocznej jednej trzeciej brwi. Paznokcie również rosną wolno i są kruche. Język jest powiększony i może przeszkadzać w mówieniu. Cała skóra może mieć żółtawe zabarwienie, związane z zaburzeniem metabolizmu karotenoidów. W jej obrębie mogą występować także ogniska hiperkeratotyczne.[1-3]
Pacjentka, lat 77. Pierwsze zmiany skórne o charakterze ognisk stwardnień z nasiloną hiperkeratozą pojawiły się 12 lat wcześniej. Początkowo lokalizowały się one w obrębie tułowia, z czasem również na kończynach górnych i w okolicy karku. Równocześnie pacjentka skarżyła się na zwiększenie masy ciała, uczucie chłodu i uogólnioną suchość skóry. Jednak te objawy ogólnoustrojowe nie były diagnozowane. W 2004 roku w obrębie sromu pojawiły się również zmiany o charakterze porcelanowobiałych plam odbarwieniowych. U chorej osiem lat temu zdiagnozowano niedoczynność tarczycy na niejasnym podłożu. Pacjentka od tego czasu pozostaje pod opieką endokrynologiczną. Obecnie uzyskano eutyreozę. W międzyczasie ze względu na progresję zmian skórnych chora była kilkakrotnie hospitalizowana na oddziałach dermatologii. W leczeniu stosowano penicylinę prokainową, cefuroksym, preparat złożony (100 mg wyciągu z oleju awokado i 200 mg wyciągu z oleju sojowego), witaminę E oraz światłoterapię PUVA. Ze względu na niejednoznaczny obraz kliniczny zmian chora miała kilkakrotnie pobierane wycinki skóry do badania histopatologicznego. W 2006 roku obraz odpowiadał „morphea” w wycinkach pobranych z tułowia i ramienia lewego, a ze sromu – liszajowi twardzinowemu. W 2014 roku pacjentka została przyjęta do Kliniki Dermatologii SUM z powodu znacznej progresji zmian skórnych i nasilenia hiperkeratozy z towarzyszącym uczuciem świądu.
