Minocyklina należy do tetracyklin, której mechanizm działania, przeciwwskazania i objawy niepożądane są podobne do całej grupy. Dodatkowo, ze względu na znaczną tendencję do odkładania, może dawać niebieskoszare przebarwienia skóry i błon śluzowych. Rejestrowano również przypadki schorzeń autoimmunologicznych indukowanych przez minocyklinę, jak: toczeń rumieniowaty, autoimmunologiczne zapalenie wątroby. Lek nie jest zarejestrowany w Polsce.

Azytromycyna to antybiotyk azalidowy, pochodna erytromycyny o działaniu bakteriostatycznym, a w większych dawkach bakteriobójczym. Może powodować zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego oraz przejściowe podwyższenie wartości enzymów wątrobowych. Dawkowanie u dorosłych: 500 mg/dobę, a następnie 250 mg/dobę.[2,6,11,12]

Preparaty o działaniu przeciwzapalnym

Działanie przeciwzapalne w trądziku wykazują: glikokortykosteroidy, dapson, kolchicyna, antybiotyki i retinoidy.

Glikokortykosteroidy podawane są zarówno we wczesnej, jak i późnej fazie zapalenia. Działanie ich jest objawowe. Leki tej grupy są jednak rzadko stosowane w leczeniu trądziku, najczęściej doogniskowo w przypadku nacieków, cyst i keloidów. Najczęściej włączane są w trądziku piorunującym w połączeniu z retinoidami i antybiotykiem.

Dapson jest lekiem z grupy sulfonów, o działaniu bakteriostatycznym i przeciwzapalnym. Wykazuje liczne objawy niepożądane, z których najczęstsza jest methemoglobinemia. Podawany w trądziku skupionym i piorunującym.[2,6,11]

Inne metody leczenia trądziku

Wśród różnego rodzaju leków uwzględnianych w terapii trądziku na uwagę zasługują także preparaty witaminowe, które są elementem uzupełniającym leczenie podstawowe. W zmianach skórnych o podłożu łojotokowym zaleca się głównie witaminy: PP, A, B2, B1, B6, C.[2,4]

Cynk jest pierwiastkiem śladowym biorącym udział w metabolizmie komórkowym, procesach odpornościowych i wzroście organizmu. Spełnia funkcję w wielu schorzeniach dermatologicznych, takich jak:

  • łysienie plackowate,
  • łysienie złośliwe,
  • atopowe zapalenie skóry,
  • trądzik skupiony,
  • trądzik grudkowo-krostkowy.


Podawany doustnie w dawce 0,4-1,2 g/dobę. Jest także składnikiem wielu preparatów do użytku miejscowego (np. cynk z erytromycyną).

W terapii trądziku stosuje się również: leczenie chirurgiczne, kriochirurgiczne i laseroterapię.

Leczenie chirurgiczne dotyczy głównie postaci trądziku skupionego. Polega na przecinaniu i oczyszczaniu torbieli ropnych.

Dermabrazja, podcinanie chirurgiczne, ostrzykiwanie kwasem hialuronowym, głębokie złuszczanie chemiczne, laseroterapia (głównie CO2 i Er-YAG) wskazane są w celu usunięcia blizn potrądzikowych i nie powinny być stosowane w aktywnej postaci acne.[2,4,6]

W terapii dużą rolę odgrywa także pielęgnacja skóry, którą należy zmywać, usuwając nadmiar łoju, złuszczony naskórek, pot i makijaż. W tym celu należy stosować bardzo delikatne preparaty specjalnie dostosowane do skóry trądzikowej (płyny micelarne, żele i pianki lub bardzo delikatne mydła (kostki myjące) o kwaśnym pH 5,0-7,0). Wbrew powszechnym osądom bardzo ważne jest również nawilżanie skóry trądzikowej, często skłonnej do podrażnień. Preparaty nawilżające powinny być pozbawione emulgatorów, środków drażniących i substancji zapachowych. Działanie przeciwzaskórnikowe i przeciwłojotokowe, jak nadmieniono powyżej, mają także kremy, emulsje i roztwory zawierające α-hydroksykwasy (AHA) lub β-hydroksykwasy (BHA) wywierające przede wszystkim działanie keratolityczne (złuszczające), a w mniejszym stopniu także hamujące wydzielanie łoju.[6,11] Dostępne środki pielęgnacyjne zawierają małe stężenia kwasu glikolowego, kwasu salicylowego, kwasu mlekowego, kwasu azelainowego, a także składowe o synergistycznym działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwłojotokowym (cytrynian trójetylu i linolan etylu).

Peelingi mają bardzo dobry efekt przeciwłojotokowy, wygładzający, a jednocześnie rozjaśniający (szare zabarwienie spowodowane nadmiernym rogowaceniem naskórka) i nadający skórze równomierny koloryt (ogniskowe, pozapalne zmiany hiperpigmentacyjne).

W trądziku zalecany jest peeling z zastosowaniem kwasu salicylowego, kwasu pirogronowego, kwasu glikolowego oraz roztworu Jessnera (rezorcyna, kwas salicylowy, kwas mlekowy w etanolu).[4,6,11]

Niedopuszczalne jest opróżnianie techniką mechanicznego wyciskania, ugniatania zaskórników, krost, grudek czy innych zmian zapalnych. Wszelkie działania manualne mogą prowadzić do powstania szpecących blizn, przebarwień i trudnych do zlikwidowania zmian potrądzikowych.[6]

Dużo kontrowersji wzbudza rola promieniowania UV w terapii trądziku. U większości chorych w miesiącach letnich następuje poprawa. W terapii zalecano nawet promieniowanie UVB i kojarzenie UVA/UVB. Obecnie jednak wiemy, że działanie przeciwzapalne UV nie równoważy nasilenia łojotoku i komedogenezy, które są widoczne po okresie letnim. Pamiętać należy także o wzroście ryzyka wytworzenia przebarwień pozapalnych oraz o przeciwwskazaniach do opalania przy praktycznie wszystkich lekach stosowanych w leczeniu. Obecnie więc zalecana jest protekcja UV u pacjentów z trądzikiem, a metody terapii oparte na ekspozycji na promieniowanie UV w tej dermatozie przechodzą do lamusa.[11]

Do góry