Między teorią a praktyką

Przyłuszczyce – aktualny stan wiedzy

Dr hab. med. Hanna Wolska

Przychodnia Specjalistyczna High-Med w Warszawie

Adres do korespondencji: Dr hab. med. Hanna Wolska, Przychodnia Specjalistyczna High-Med, ul. Kasprowicza 27, 01-817 Warszawa

Przyłuszczyca (parapsoriasis) to jeden z najbardziej mylących terminów w dermatologii.

Obejmuje on dwie zupełnie różne pod względem etiologii i przebiegu grupy chorób. Jedyne, co je łączy, to możliwość występowania u poszczególnych pacjentów w pewnych okresach zmian przypominających łuszczycę.

Przyłuszczyce liszajowate (Pityriasis lichenoides)

W tej grupie wyróżniamy dwie choroby:

  • pityriasis lichenoides chronica (PLC),
  • pityriasis lichenoides et varioliformis acuta (PLEVA).


Występują one u obu płci, może nieco częściej u mężczyzn, zazwyczaj w dzieciństwie i młodym wieku (młodzi dorośli). Etiologia obu chorób pozostaje nieznana, z tym że wydaje się, iż PLEVA częściej rozwija się po infekcjach i szczepieniach.[1,2]

Przyłuszczyca liszajowata przewlekła (Pityriasis lichenoides chronica, przyłuszczyca grudkowa)

Zmiany skórne dotyczą przede wszystkim tułowia i proksymalnych części kończyn. Wykwity, czerwone brązowawe grudki, są na ogół niewielkie – kilkumilimetrowe, ale z upływem czasu się poszerzają. Powierzchnia ich może być pokryta dobrze przylegającymi łuskami. Obraz chorobowy jest na ogół polimorficzny, gdyż obok nowych wykwitów obserwuje się spłaszczone, blednące, stare (ryc. 1-4). Choroba jest całkowicie bezobjawowa. Świąd o umiarkowanym nasileniu występuje sporadycznie. Przebieg choroby jest przewlekły. W większości przypadków wykwity utrzymują się miesiącami, ale zdarzają się przypadki o wieloletnim przebiegu. W badaniu histopatologicznym można stwierdzić cechy limfocytowego zapalenia naczyń, niewielkie nacieki limfocytarne (wokółnaczyniowe lub podnaskórkowe), w naskórku minimalną akantozę i różnie nasiloną parakeratozę. Mimo że choroba jest uważana za schorzenie łagodne, w piśmiennictwie istnieją opisy rozwinięcia się po latach jej trwania ziarniniaka grzybiastego.[3]

Diagnostyka różnicowa

Rozpoznanie różnicowe dotyczy przede wszystkim łuszczycy, tu pomocne może być badanie dermatoskopowe[4], kiły drugorzędowej, osutek polekowych. W niektórych przypadkach, zwłaszcza przy obecności jedynie pojedynczych wykwitów, może występować duże podobieństwo do łupieżu różowego Giberta.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Przyłuszczyce plackowate (parapsoriasis en plaques)

Ta grupa przyłuszczyc charakteryzuje się zupełnie odmiennym obrazem klinicznym od PLC i PLEVA. Wyróżniamy w niej dwie odmiany[11]:

Do góry