Charakterystyczne objawy
Skórne infekcje gronkowcowe – jak nie popełnić błędu
Lek. Katarzyna Sierant1
Dr hab. med. Beata Bergler-Czop2
Skóra to największy organ ciała. Jedną z jej funkcji jest ochrona narządów wewnętrznych przed szkodliwymi czynnikami środowiska zewnętrznego.[1] Podstawowym elementem tej ochrony jest naskórek, zwłaszcza warstwa rogowa i płaszcz lipidowy na jej powierzchni. Obronę przed drobnoustrojami chorobotwórczymi zapewniają swoiste i nieswoiste mechanizmy immunologiczne. Dodatkowo kwaśny odczyn na powierzchni skóry (pH 5,4-5,9) chroni przed szczepami patogennymi. Na powierzchni skóry znajduje się specyficzna flora bakteryjna, która jest zależna od wieku, płci, a także klimatu. Liczne badania wskazują, że prawidłowa mikroflora skóry pełni istotną funkcję w utrzymaniu równowagi między procesami zapalnymi a przeciwzapalnymi, chroniąc gospodarza przed patogenami i rozwojem infekcji.
Mikrobiom skóry pełni ważną funkcję w utrzymaniu zdrowia człowieka poprzez hamowanie inwazji przez patogeny i wytwarzanie peptydów przeciwbakteryjnych.[1] Gronkowce są bakteriami tlenowymi o kształcie kulistym. Mogą wywoływać infekcje skóry, tkanek miękkich, ale także zakażenia układu pokarmowego, oddechowego, moczowo-płciowego, krążenia, a także ośrodkowego układu nerwowego.[2] Najczęściej spotykamy się z dwoma szczepami:
- gronkowcem złocistym (Staphylococcus aureus),
- gronkowcem skórnym (Staphylococcus epidermidis).
Gronkowiec skóry jest powszechnym komensalem skóry, podczas gdy gronkowiec złocisty jest patogenem. S. epidermidis ma zdolność hamowania tworzenia biofilmu S. aureus. Te dwie bakterie można łatwo rozróżnić, identyfikując obecność enzymu koagulazy, którą posiada S. aureus.[3] Co dziesiąta osoba jest stałym bezobjawowym nosicielem gronkowca złocistego. Nawet 70-90 proc. osób może być jego nosicielem przejściowym. Błona śluzowa nosa, krocze, a także doły pachowe to najczęstsze miejsca nosicielstwa tej bakterii. Istnieje związek pomiędzy nosicielstwem gronkowców a zwiększoną predyspozycją do nawrotowości czyraczności i zapalenia mieszków włosowych. Eradykacja Staphylococcus aureus jest konieczna u pacjentów cierpiących na nawrotowe gronkowcowe infekcje skórne, u osób z obniżoną odpornością, a także u pacjentów poddawanym chirurgicznym zabiegom operacyjnym.[4]
Poniżej przedstawiamy najczęstsze infekcje gronkowcowe, z którymi może się spotkać nie tylko lekarz dermatolog, lecz także pediatra i lekarz medycyny rodzinnej.
Zapalenie mieszków włosowych (folliculitis)
Jest ostrym stanem zapalnym mieszka włosowego i jego najbliższego otoczenia. Objawia się jako pęcherzyk wypełniony ropną treścią (krosta), często w jego centrum widoczny jest wyrastający włos. Wokół krosty charakterystyczny jest czerwony rąbek zap...
