Dermatoskopia dla niedermatoskopistów

Metoda analizy wzorca w dermatoskopii – na przykładzie barwnikowych czerniaków złośliwych skóry

lek. Barbara Bulińska1

17 Szpital Marynarki Wojennej w Gdańsku

dr n. med. Agata Bulińska2

2School of Medicine, The University of Queensland, Brisbane, Australia

Adres do korespondencji:

dr n. med. Agata Bulińska

School of Medicine, The University of Queensland

Brisbane, QLD 4072, Australia

e-mail: agata.bulinska.dr@gmail.com

• Posługiwanie się dermatoskopową metodą analizy wzorca w praktyce

• Algorytm „Chaos i Wzory”

• Opis kliniczny, dermatoskopowy i histopatologiczny 3 przypadków barwnikowych czerniaków złośliwych skóry

Metoda analizy wzorca w dermatoskopii, oparta na nomenklaturze geometrycznej, została przedstawiona przez Haralda Kittlera w 2007 r.1 Do opisu jakiegokolwiek wykwitu widzianego pod dermatoskopem zaproponował 5 prostych elementów: linie, pseudopodia, koła, grudki i kropki (ryc. 1). W celu postawienia diagnozy badający analizuje kolory i struktury, próbując skorelować obraz dermatoskopowy z histopatologią. Uzyskaniu rozpoznania lub prawdopodobnych diagnoz różnicowych w dermatoskopowej analizie wzorca służy ustrukturyzowany opis wykwitu. Zaczyna się on od opisania cech ogólnych zmiany, a kończy na szczegółach2. Używamy do tego algorytmu:

Wzorzec + Kolor + Wzór = Diagnoza

Podstawowym celem dermatoskopii jest wczesne wykrywanie czerniaka i innych nowotworów skóry. Aby ułatwić to zadanie, opracowano – w metodologii analizy wzorca – dla wykwitów barwnikowych algorytm „Chaos i Wzory”3,4 oraz dla wykwitów bezbarwnikowych algorytm „Prognoza bez obecności barwnika”5,6. Powyższe algorytmy mają charakter decyzyjny, a nie diagnostyczny. Posługując się nimi, dermatoskopista stara się zdecydować, które wykwity należy wyciąć w celu weryfikacji histologicznej, a które mają cechy łagodności i można je pozostawić (ryc. 2).

Przypadek 1

Pacjentka, lat 12, z jasnym fototypem skóry, zgłosiła się do lekarza w celu oceny barwnikowego ogniska na skórze klatki piersiowej (ryc. 3A-C, 4A-C, tab. 1).

Na skórze dziewczynki w dolnej części piersi prawej stwierdzono niesymetryczne ognisko barwnikowe 8/5 mm. W badaniu klinicznym i dermatoskopowym całej skóry stwierdzono występowanie pojedynczych znamion barwnikowych, które miały wzorzec znamion wrodzonych bez cech złośliwości. Według informacji matki podejrzana zmiana pojawiła się de novo 6 miesięcy wcześniej i stopniowo się powiększała. Wykwit poddano badaniu klinicznemu i dermatoskopowemu7. W rosnącej zmianie stwierdzono chaos wzorców i kolorów oraz wzory złośliwości. Ognisko wycięto i zbadano histopatologicznie. Postawiono rozpoznanie czerniaka złośliwego z mikroinwazją bez cech współwystępującego znamienia. Wykwit był czerniakiem złośliwym inwazyjnym, grubości 0,2 mm wg skali Breslowa, stopień pT1a (wg American Joint Committee on Cancer – AJCC 8th Edition).

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Przypadek 2

Mężczyzna, lat 88, z jasnym fototypem skóry i niebieskimi oczami oraz nasilonym posłonecznym uszkodzeniem skóry, zgłosił się do lekarza z powodu [...]

Przypadek 3

Kobieta, lat 62, z jasnym fototypem i masywnymi uszkodzeniami posłonecznymi skóry, zgłosiła się do lekarza w celu kontrolnego badania skóry (ryc. [...]

Korelacja między dermatoskopią a dermatopatologią

Znajomość histopatologii skóry i korelacja z dermatoskopią pomagają zrozumieć dermatoskopię. Nie trzeba uczyć się tej metody diagnostycznej na pamięć. Wystarczy przyswoić [...]

Do góry