Abc histologii

Najczęstsze torbiele skóry – klasyfikacja kliniczna a histologiczna

dr n. med. Piotr Nockowski1

1Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

dr n. med. Zdzisław Woźniak2

2Zakład Patomorfologii, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

• Rodzaje torbieli skóry najczęściej spotykane w praktyce klinicznej

• Podział oparty na kryteriach morfologicznych a klasyfikacja histologiczna

• Obraz histologiczny różnych typów torbieli

Torbiel (inaczej cysta) to rodzaj wykwitu podstawowego będącego przestrzenią w obrębie tkanki zawierającą płynną lub półpłynną treść. Zależnie od tego, czy posiada ścianę o specyficznej budowie pokrytą nabłonkiem, czy jest otoczona zbitą tkanką łączną i/lub ziarniną zapalną, wyróżnia się torbiel prawdziwą i rzekomą. Torbiele prawdziwe skóry można z kolei podzielić na torbiele mieszka włosowego, gruczołowe i rozwojowe. Są one częstymi zmianami w praktyce dermatologicznej (przy czym należy zaznaczyć, że dotyczy to kilku konkretnych typów, inne zaś są bardzo rzadkie).

W diagnostyce klinicznej torbieli skóry nadal używa się pojęć morfologicznych takich jak prosak, torbiel, torbiel łojowa czy kaszak. Natomiast współczesna klasyfikacja (w tym zawarta w ICD-10) opiera się przede wszystkim na kryteriach histologicznych. Trudno jest jednak stosować ją w praktyce przed uzyskaniem wyniku badania histologicznego, ponieważ poszczególne rodzaje torbieli nie mają wystarczających dystynktywnych cech klinicznych. Dlatego nadal używa się tradycyjnych nazw. Prosak, czyli żółtawy wykwit o średnicy 1-2 mm, to de facto drobna torbiel epidermalna. Większe kilkumilimetrowe półprzeźroczyste guzki koloru skóry są określane po prostu jako torbiel. W tym wypadku ten sam obraz kliniczny może odpowiadać wielu rodzajom zmian. Gdy zmiana ma kolor żółtawy, często jest błędnie określana jako torbiel łojowa, podczas gdy takie samo zabarwienie zmiany nadają też nieutlenione masy keratynowe, a nie tylko wydzielina gruczołów łojowych. Największe zmiany o charakterze kopulastych guzów nawet do kilku centymetrów średnicy, koloru skóry lub lekko żółtawe są nazywane kaszakami. W badaniu histologicznym okazują się zwykle torbielami tricholemmalnymi lub rzadziej epidermalnymi.

Do góry