Medycyna estetyczna
Powikłania po zabiegach korekcji zmarszczek kwasem hialuronowym – postępowanie i leczenie
Dr hab. med. Wioletta Barańska-Rybak
Korekcja zmarszczek z użyciem syntetycznego kwasu hialuronowego należy do najbardziej popularnych zabiegów medycyny estetycznej. W poniższym opracowaniu omówiono powikłania wypełnień z zastosowaniem kwasu hialuronowego (HA). Zdarzenia niepożądane związane z zastosowaniem wypełniacza, jakim jest kwas hialuronowy, są niezwykle rzadkie, przy czym oficjalne statystyki powikłań nie są prowadzone. Częstość i stopień ciężkości powikłań po korekcji zmarszczek są silnie związane z doświadczeniem i kwalifikacjami osoby wykonującej zabieg.
Omówiono sposób postępowania w przypadku opisanych powikłań. Prawidłowo przeprowadzona kwalifikacja pacjenta, zachowanie zasad aseptyki, znajomość możliwych powikłań pozwolą na zminimalizowanie ich częstości.
Syntetyczny kwas hialuronowy jest uznawany za najbezpieczniejszy preparat stosowany w celu korekcji zmarszczek statycznych. Zdarzenia niepożądane po jego zastosowaniu są niezwykle rzadkie.[1-3] Zważywszy na coraz większą liczbę wykonywanych procedur nie zawsze przez odpowiednio wykwalifikowane osoby, reakcje niepożądane będą stanowić coraz bardziej istotny problem kliniczny. Komplikacje mogą być związane z:
- nieprawidłową techniką wstrzykiwania,
- brakiem aseptyki zabiegu,
- reakcją organizmu na obecność ciała obcego.
Większość występujących powikłań można ograniczyć lub zupełnie wyeliminować, zachowując sterylne warunki zabiegu oraz stosując prawidłową technikę iniekcji. Podkreśla się, że częstość i stopień ciężkości powikłań po korekcji zmarszczek są silnie związane z doświadczeniem i kwalifikacjami osoby wykonującej zabieg.[4] Na szczególną uwagę zasługują poważne powikłania, takie jak:
- reakcja anafilaktyczna,
- infekcje bakteryjne,
- martwica skóry,
- zapalenia ziarniniakowe,
- ślepota.
Epidemiologia
Epidemiologia zdarzeń niepożądanych po zastosowaniu kwasu hialuronowego jest nieznana.[20] Zabiegi korekcji zmarszczek odbywają się nie tylko w gabinetach lekarskich, nie zawsze jest prowadzona prawidłowa dokumentacja medyczna, a powikłania nie są zgłaszane i centralnie rejestrowane. W oszacowaniu liczby powikłań pomocne są badania jednoośrodkowe. W Williams Rejuva Center prowadzono pięcioletnią obserwację wszystkich powikłań po zastosowaniu wypełniaczy skórnych. Na 2089 wykonanych zabiegów 1047 wykonano z użyciem kwasu hialuronowego. Odnotowano 14 zdarzeń niepożądanych, z czego tylko dwa wystąpiły po zastosowaniu HA.[5] Eassa i wsp. podają, że w pięcioletniej obserwacji 18,4 proc. z 38 badanych stanowiły pacjentki z powikłaniami wypełnienia HA.[6] W badaniu retrospektywnym Kima i wsp. z dziewięciu odnotowanych powikłań dwa były po użyciu HA.[3] Autorzy wspomnianych badań zwracają uwagę na fakt, iż powikłania wypełniania kwasem hialuronowym wiążą się z lepszym rokowaniem i zdarzają się rzadziej niż po zabiegach z użyciem hydroksyapatytu wapnia, kwasu L-polimlekowego czy autologicznego przeszczepu tkanki tłuszczowej.
