Dietetyka
Jak prowadzić dietoterapię w cukrzycy u osób starszych
Dr hab. inż. Dariusz Włodarek
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (PTD 2017) zaleca, aby osoby chorujące na cukrzycę dążyły do zapewnienia odpowiedniej wartości energetycznej diety w stosunku do potrzeb organizmu, wybierały produkty zbożowe o niskim indeksie glikemicznym (IG <55), starały się maksymalnie ograniczyć spożycie cukrów prostych, dążąc do ich maksymalnego wykluczenia z diety, ograniczały ilość produktów tłustych, zwłaszcza bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe oraz izomery trans nienasyconych kwasów tłuszczowych, zastępowały tłuszcze zwierzęce tłuszczami pochodzenia roślinnego, dbały o to, aby w diecie było dużo warzyw oraz z umiarem spożywały owoce.
W odniesieniu do osób starszych PTD zaznacza, że nadrzędnym celem leczenia jest dążenie do poprawy lub przynajmniej utrzymanie dotychczasowej jakości życia, a kluczowe znaczenie ma unikanie hipoglikemii przy jednoczesnym zmniejszaniu objawów hiperglikemii. Wytyczne dietetyczne w tej grupie powinny być zgodne z zaleceniami ogólnymi, jednak modyfikacja diety może być mało skuteczna ze względu na utrwalone nawyki żywieniowe.
Wymagania dotyczące kontroli glikemii u osób starszych są mniej rygorystyczne w stosunku do osób młodszych. PTD zaleca, aby stężenie hemoglobiny glikowanej (HbA1c) u osób chorych na cukrzycę nie było większe niż 7 proc. U osób po 65. r.ż. wymagane jest, aby nie przekraczało 8 proc, chyba że przewidywany czas przeżycia jest dłuższy niż 10 lat, wtedy zaleca się, aby nie przekraczało 7 proc.
Natomiast według wytycznych American Geriatric Society, American Diabetes Association, International Diabetes Federation i European Diabetes Workin Party (ADA, 2016; Kirkman i wsp. 2012; Sinclair i wsp. 2011; IDF, 2013) u osób starszych z dobrą kondycją fizyczną leczonych farmakologiczne HbA1c nie powinna przekraczać 7,5 proc., natomiast u osób starszych ze współistniejącymi schorzeniami oraz u tych, u których oczekiwany czas przeżycia nie przekracza 10 lat – nie więcej niż 8 proc., oraz indywidualnie u osób bardzo starych i z wysoce zaawansowanymi postaciami chorób – mniej niż 8,5 proc.
Przedstawione powyżej rekomendacje dotyczące kontroli glikemii oraz stężenia HbA1c świadczą o konieczności indywidualnego podejścia do intensywności terapii cukrzycy u osób starszych i generalnie świadczą o mniej rygorystycznym podejściu.
Różnice w potrzebach energetycznych
Planując sposób żywienia osób starszych oraz przekazując pacjentom zalecenia żywieniowe, należy pamiętać, że nie jest to grupa jednorodna. Konieczne jest uwzględnienie indywidualnych nawyków, wynikających z wieku, gdyż osoby ok. 70. r.ż. różnią si...
