Nocna poliuria

dr hab. n. med. Paweł Miotła
prof. dr hab. n. med. Tomasz Rechberger

II Katedra i Klinika Ginekologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Adres do korespondencji: dr hab. n. med. Paweł Miotła

II Katedra i Klinika Ginekologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie

ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin; e-mail: pmiotla@wp.pl

  • Czym jest nocna poliuria i jak wpływa na życie pacjentów?
  • Omówienie zastosowania podstawowych badań i narzędzi diagnostycznych: wywiadu medycznego, badania ogólnego moczu i testu paskowego, badania przedmiotowego wraz z badaniem ginekologicznym, ultrasonografii oraz dzienniczka mikcyjnego
  • Kiedy zastosować terapię behawioralną, a kiedy leczenie farmakologiczne, którego podstawą jest stosowanie desmopresyny?

Najczęstszą przyczyną nokturii, czyli oddawania moczu w porze nocnej, jest nocna poliuria. Podstawowym narzędziem w diagnostyce nocnej poliurii jest dzienniczek mikcyjny. Przyjmuje się, że istotny klinicznie problem stanowią co najmniej 2 epizody nokturii na dobę. W terapii nocnej poliurii zastosowanie znalazła desmopresyna, która jest syntetycznym analogiem wazopresyny i odpowiada za zwiększenie resorpcji zwrotnej wody w kanalikach nerkowych.

Nokturia, obok takich objawów, jak: częstomocz, parcia naglące oraz niekontrolowane gubienie moczu, stanowi jeden z elementów zaburzeń fazy gromadzenia moczu. Nocna poliuria – jedna z najczęstszych przyczyn nokturii – jest określana jako wydalanie w porze nocnej objętości moczu przekraczającej 20% całkowitej ilości wydalanej w ciągu całej doby przez osoby młode lub przekraczającej 33% dobowej ilości wydalanego moczu u osób starszych1. Z punktu widzenia definicji nokturii według International Continence Society (ICS) jest istotne, aby mikcja w porze nocnej była poprzedzona snem, oczekuje się też, że bezpośrednio po niej nastąpi kontynuacja wypoczynku sennego2. Jednocześnie pojawiają się opinie kwestionujące założenie, że nokturia powinna być zaliczana do zaburzeń ze strony dolnego odcinka układu moczowego (LUTS – lower urinary tract symptoms), ponieważ w większości przypadków do jej wystąpienia prowadzą procesy fizjologiczne zachodzące w narządach odległych od pęcherza moczowego, związane z utrzymywaniem prawidłowego poziomu elektrolitów podczas wydalania moczu3. Za proces regulacji osmolalności w organizmie odpowiada hormon antydiuretyczny (wazopresyna), który jest produkowany w podwzgórzu. Jego uwalnianie następuje z tylnego płata przysadki mózgowej, do którego jest uprzednio transportowany z podwzgórza. W odpowiedzi na nawet niewielki wzrost osmolalności (o 1-2%) dochodzi do nasilenia wydzielania wazopresyny.

Konieczność oddawania moczu w nocy w istotny sposób pogarsza jakość życia pacjentów, ponieważ wpływa na jakość i efektywność snu, a w dalszej perspektywie upośledza funkcjonowanie w porze dziennej. Z tego względu przyjmuje się, że nokturia ma wpły...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Przyczyny występowania nokturii

Biorąc pod uwagę różne, najważniejsze czynniki odpowiedzialne za występowanie nokturii, wyodrębniono1:

Jak diagnozować nokturię?14

Ze względu na omówione wcześniej czynniki wpływające na występowanie nokturii w pierwszej kolejności na podstawie szczegółowego wywiadu chorobowego należy sprawdzić, co [...]

Jak leczyć nokturię?19

Na podstawie informacji uzyskanych z dzienniczka mikcyjnego należy przedyskutować z pacjentką zalecenia dotyczące przestrzegania reżimu płynowego. Kluczowe jest ograniczenie ilości płynów [...]

Podsumowanie

Na podstawie dostępnych danych z piśmiennictwa dotyczących przeprowadzonych prób klinicznych rekomenduje się, aby farmakoterapię nocnej poliurii rozpoczynać od zastosowania desmopresyny, uwzględniając [...]

Do góry