Strukturalne choroby serca i kardiomiopatie

Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gąsior, Katedra i Klinika Kardiologii SUM, Katowice

Zastawkowe wady serca – co przynoszą nowe wytyczne na początku 2013 roku?

Piotr Pysz, Zbigniew Gąsior

Katedra i Klinika Kardiologii, Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

Adres do korespondencji: lek. Piotr Pysz, Katedra i Klinika Kardiologii, Śląski Uniwersytet Medyczny, ul. Ziołowa 45/47, 30-635 Katowice

Kardiologia po Dyplomie 2013; 12 (2): 30-36

Wprowadzenie

Nowe rekomendacje, opracowane przez międzynarodową grupę ekspertów pod przewodnictwem Aleca Vahaniana i Ottavio Alfieriego, zostały opublikowane w ubiegłym roku równolegle w European Heart Journal oraz Journal of Cardio-Thoracic Surgery [1]. Szczególnie warto podkreślić to, że po raz pierwszy dokument ten sygnowany jest wspólnie przez Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (European Society of Cardiology, ESC) i Europejskie Towarzystwo Kardio-Torakochirurgów (European Association for Cardio-Thoracic Surgery, EACTS).

Już we wstępie podkreślono potrzebę organizowania zintegrowanej opieki nad chorym zespołu specjalistów, tzw. heart team. Na XVI Międzynarodowym Kongresie PTK wprowadzono polski odpowiednik tego terminu – kardioGRUPA. Jej minimalny pożądany skład to kardiolog, kardiochirurg, specjalista obrazowania i anestezjolog. Takie postępowanie jest szczególnie wskazane w leczeniu chorych wysokiego ryzyka. Inną podgrupą, która powinna skorzystać z działalności kardioGRUPY, są chorzy bez objawów, u których ocena możliwości skutecznego wykonania zabiegu naprawczego odgrywa kluczową rolę (autorzy podkreślili też ponownie wyższość takiego postępowania nad wszczepieniem protezy zastawkowej). Do tej ostatniej podgrupy zaliczone powinny zostać również osoby negujące objawy obecnie, lecz w przeszłości leczone z powodu niewydolności serca.

Inną przyczyną konieczności uaktualnienia wytycznych z 2007 r. – oprócz ewolucji filozofii podejścia do podejmowania decyzji – było pojawienie się nowych danych dotyczących m.in. stratyfikacji ryzyka, postępy w obrazowaniu, przede wszystkim w echokardiografii, oraz rozwój nowych opcji przezskórnego leczenia stenozy zastawki aortalnej (aortic stenosis, AS) i niedomykalności zastawki mitralnej (mitral regurgitation, MR). Autorzy korzystają z ogólnie przyjętego podziału na klasy zaleceń (I – postępowanie wskazane, IIa – postępowanie, które należy rozważyć, IIb – postępowanie, które można wziąć pod uwagę, III – postępowanie przeciwwskazane) i poziomy wiarygodności (A – dane z licznych randomizowanych badań klinicznych lub metaanaliz, B – dane z pojedynczego randomizowanego badania klinicznego lub dużych badań nierandomizowanych, C – zgodna opinia ekspertów lub dane z badań małych, retrospektywnych czy rejestrów).

Postępy w metodach obrazowania

Śródoperacyjna echokardiografia przezprzełykowa

W nowych wytycznych podkreślono rolę śródoperacyjnej echokardiografii przezprzełykowej (intra-operative transoesophageal echocardiography, IOTOE) uznawanej obecnie za niezbędną dla oceny zabiegów naprawczych zastawek serca. Służyć powinna ona nie ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Postępy w metodach obrazowania

W nowych wytycznych podkreślono rolę śródoperacyjnej echokardiografii przezprzełykowej (intra-operative transoesophageal echocardiography, IOTOE) uznawanej obecnie za niezbędną dla oceny zabiegów naprawczych zastawek [...]

Stratyfikacja ryzyka

Podkreślono potrzebę okresowej rekalibracji stosowanych skal ryzyka okołooperacyjnego. Obecnie należy posługiwać się dostępnymi on-line w aktualnej wersji kalkulatorami STS (http://riskcalc.sts.org/STSWebRiskCalc273/de.aspx) oraz [...]

Niedomykalność zastawki aortalnej

Zmiany obejmują głównie doprecyzowanie wskazań do leczenia operacyjnego u chorych z wrodzonymi zaburzeniami tkanki łącznej. Leczenie operacyjne ciężkiej AR jest wskazane [...]

Stenoza zastawki aortalnej

Podstawową nowością jest uzupełnienie opcji terapeutycznych o metodę TAVI, której bezpieczeństwo i skuteczność udowodniono u chorych wysokiego ryzyka operacyjnego [5]. Aktualnie wykonanie [...]

Niedomykalność zastawki mitralnej

Eksperci ESC i EACTS rekomendują podział tej wady na pierwotną (degeneracyjną lub reumatyczną) i wtórną (tzw. czynnościową, będącą następstwem dysfunkcji LV [...]

Stenoza zastawki mitralnej

Wcześniej wspomniano już o roli echokardiografii trójwymiarowej w ocenie stopnia wady, może ona również wspomagać zabiegi przezskórnej komisurotomii mitralnej (percutaneous mitral [...]

Niedomykalność i stenoza zastawki trójdzielnej

Poza uznanymi wcześniej elementami oceny samej wady zwrócono uwagę na konieczność zidentyfikowania mogącej jej towarzyszyć dysfunkcji prawej komory. Metodą referencyjną pozostaje [...]

Protezy zastawkowe

Aktualne rekomendacje wspominają o pojawiających się nowych rodzajach protez zastawkowych (bioprotezy bezszwowe, przezskórne rozprężane balonem lub samorozprężalne), podsumowują argumenty odgrywające rolę [...]

Podsumowanie

Najważniejsze zmiany i nowe rekomendacje w wytycznych ESC z 2012 r.:
Do góry