Przypadek kliniczny

Zespół sercowo-nerkowy: szerokie spektrum objawów i wyzwanie terapeutyczne

lek. Dominika Klimczak1,2
dr hab. n. med. Mariusz Niemczyk2
lek. Andrzej Kulesza2
dr n. med. Barbara Lichodziejewska3
prof. dr hab. n. med. Leszek Pączek2
prof. dr hab. n. med. Marek Kuch4

1Zakład Niewydolności Serca i Rehabilitacji Kardiologicznej, WUM

2Klinika Immunologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych, WUM

3Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo-Zatorowej, WUM

4Katedra i Klinika Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych, WUM

Adres do korespondencji: lek. Dominika Klimczak, Zakład Niewydolności Serca i Rehabilitacji Kardiologicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny, e-mail: dominika.klimczak@yahoo.com

W artykule przedstawiono przypadek pacjentki z przewlekłą chorobą nerek oraz układu krążenia (przewlekła postać zespołu sercowo-naczyniowego), u której na skutek infekcji doszło do niebezpiecznej dekompensacji.

Opis przypadku

61-letnia pacjentka ze schyłkową niewydolnością przeszczepionej nerki [współczynnik przesączania kłębuszkowego (GFR – glomerular filtration rate) 11,4-13,9 ml/min/1,73 m2 w ostatnim półroczu] była hospitalizowana w szpitalu powiatowym z powodu ogólnego osłabienia, braku łaknienia i odwodnienia z dyselektrolitemią (sód w surowicy 126 mmol/l, potas w surowicy 3,05 mmol/l). Operację przeszczepienia nerki wykonano u niej w 2006 r. z powodu schyłkowej niewydolności nerek własnych w przebiegu kłębuszkowego zapalenia nerek (KZN). Spośród dodatkowych obciążeń stwierdzono u niej nadciśnienie tętnicze powikłane przerostem lewej komory, niedoczynność tarczycy wtórną do strumektomii oraz dyslipidemię.

W czasie hospitalizacji pacjentkę nawodniono, dzięki czemu uzyskano poprawę stanu klinicznego i normalizację stężenia elektrolitów w surowicy. Jednak po wstępnej poprawie stanu klinicznego chora zagorączkowała, czemu towarzyszyły objawy duszności i kaszlu. W wykonanej tomografii komputerowej (TK) bez środka kontrastowego uwidoczniono liczne zlewające się zagęszczenia miąższowe o charakterze zmian zapalno-niedodmowych w obydwu płucach z towarzyszącym płynem w jamach opłucnowych i worku osierdziowym. Mimo terapii licznymi antybiotykami/sulfonamidami: amoksycyliną z kwasem klawulanowym, a następnie klarytromycyną, ceftriaksonem i trimetoprymem z sulfametoksazolem, nie uzyskano poprawy. W związku z tym przeniesiono pacjentkę do ośrodka referencyjnego – kliniki transplantologii.

Przy przyjęciu do kliniki chora była w stanie ciężkim, w badaniu gazometrycznym saturacja hemoglobiny we krwi tętniczej wynosiła 91-93%, ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej (PaO2) – 48 mmHg, częstość rytmu serca (HR – heart rate) – 90/min. W badaniu przedmiotowym stwierdzono liczne trzeszczenia i furczenia obustronnie nad polami płucnymi, miarowy rytm serca, ciśnienie tętnicze 177/88 mmHg oraz suche śluzówki. Nie odnotowano obrzęków kończyn dolnych. Stężenie sodu w moczu kształtowało się w zakresie wartości prawidłowych. Pozostałe oznaczone istotne badania laboratoryjne przedstawiono w tabeli 1.

W wykonanym w warunkach przyłóżkowych radiogramie klatki piersiowej stwierdzono powiększoną sylwetkę serca, cechy umiarkowanego zastoju w krążeniu płucnym, zagęszczenia w płucu lewym i drobne zagęszczenia okołownękowe w płucu prawym (ryc. 1). Obra...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Dyskusja

W przypadku opisywanej pacjentki można najpewniej rozpoznać typ 3 zespołu (uszkodzenie nerek w przebiegu odwodnienia, a następnie rozwój kardiomiopatii mocznicowej) lub [...]

Leczenie

Większość badań opisywanych w piśmiennictwie dotyczy typu 1 CRS. W tym wypadku zaleca się odpowiednie dawkowanie diuretyku (np. furosemidu w dawce [...]

Podsumowanie

CRS stanowi istotny problem kliniczny szczególnie w grupie pacjentów z zaawansowaną niewydolnością nerek. U tych pacjentów dekompensacja stanu klinicznego wywołana czynnikiem [...]
Do góry