Przypadek kliniczny
Niebezpieczny taniec dwóch arytmii – o zjawisku wzajemnego wyzwalania się zaburzeń rytmu serca
dr n. med. Krzysztof Kaczmarek
dr hab. n. med. Paweł Ptaszyński
dr n. med. Jan Ruta
dr hab. n. med. Iwona Cygankiewicz, prof. nadzw. UM w Łodzi
dr hab. n. med. Jerzy Krzysztof Wranicz, prof. nadzw. UM w Łodzi
W artykule przedstawiono przypadek 46-letniej chorej, która została skierowana do szpitala w celu diagnostyki inwazyjnej i ewentualnego leczenia napadowego częstoskurczu nadkomorowego. W trakcie badania elektrofizjologicznego wyzwolono częstoskurcz nawrotny w łączu przedsionkowo-komorowym, który płynnie przechodził w częstoskurcz komorowy z drogi odpływu prawej komory. Transformacje częstoskurczów obserwowano wielokrotnie w czasie zabiegu. Współistnienie dwóch arytmii u jednego chorego jest stosunkowo częstym zjawiskiem, jednak nikt wcześniej nie donosił o wielokrotnych transformacjach arytmii, które rejestrowano w opisywanym przypadku.
Opis przypadku
Kobieta, 46 lat, została skierowana do Kliniki Elektrokardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi z powodu wieloletnich napadowych arytmii nadkomorowych w wywiadzie w celu szczegółowej diagnostyki i ewentualnej kwalifikacji do leczenia zabiegowego zaburzeń rytmu serca. Skarżyła się na codziennie występujące napadowe kołatania serca, które zwykle przerywała za pomocą manewru Valsalvy. Najdłuższy z napadów trwał ponad 4 godz., a został przerwany przez dożylne podanie adenozyny. Znacznie rzadziej pacjentka odczuwała silniejsze kołatania serca wywołujące zawroty głowy i objawy przedomdleniowe. Doświadczała jedynie dolegliwości związanych z arytmią – nie leczyła się na inne choroby.
We wstępnej ocenie klinicznej nie stwierdzono u chorej strukturalnej choroby serca. Pacjentka została zakwalifikowana do inwazyjnego badania elektrofizjologicznego (EPS – electrical programmed stimulation). Przy użyciu standardowych protokołów sty...
Przeprowadzono aplikację energią o częstotliwości radiowej w pozycji typowej dla drogi wolnej łącza przedsionkowo-komorowego, eliminując substrat dla indukcji AVNRT. W kontrolnych stymulacjach nie wyzwalano arytmii nadkomorowej, natomiast przy zastosowaniu prawokomorowej stymulacji sprzęganej nadal wyzwalano RVOT-VT (ryc. 3). W związku z tym jednocześnie uzupełniono zabieg o mapowanie RVOT i wykonano aplikacje w obszarze najwcześniejszych sygnałów V w trakcie arytmii. Żadnej z arytmii nie wyzwolono w dalszych stymulacjach prowokacyjnych.
