Wpływ leków stosowanych w psychiatrii na ryzyko sercowo-naczyniowe

mgr psych. Dagny Gorostiza
prof. dr hab. n. med. Łukasz Święcicki

II Klinika Psychiatryczna Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Łukasz Święcicki

II Klinika Psychiatryczna, Instytut Psychiatrii i Neurologii, al. Sobieskiego 9, 02-957 Warszawa

e-mail: swiecick@ipin.edu.pl

  • Omówienie wpływu leków psychiatrycznych na czynniki ryzyka kardiometabolicznego, takie jak otyłość, hiperlipidemia, cukrzyca
  • Artykuł ma na celu uwrażliwienie klinicystów leczących pacjentów chorych psychicznie na zagrożenia wynikające ze stosowania leków psychiatrycznych i podkreślenie konieczności wykonywania EKG przed rozpoczęciem leczenia i w jego trakcie


Choroby i problemy związane z różnego rodzaju zaburzeniami stanu psychicznego są bardzo rozpowszechnione. Z grubsza można szacować, że problemy takie, w ciągu całego życia, występują u ponad 10% całej ludzkiej populacji. Jest to szacunek bardzo ostrożny. Jeszcze częstsze są choroby układu sercowo-naczyniowego (jest ich zresztą wiele). Zestawienie tych dwóch elementarnych informacji bardzo wyraźnie wskazuje na to, o czym ten artykuł nie jest, bo być nie może.

Autorzy artykułu próbowali przez jakiś czas czytać prace o różnych możliwych sercowo-naczyniowych objawach niepożądanych leków, potem przerzucili się na lekturę dotyczącą wielu możliwych substancji chemicznych stosowanych jako leki, w końcu intensywnie pomyśleli i dali sobie z tym spokój. Tego rodzaju traktat miałby parę tysięcy stron i byłby tak nudny, że nie da się tego po prostu wyrazić. Zamiast tego autorzy postanowili poszukać pewnych praktycznych myśli porządkujących i przedstawić Czytelnikom wyniki tych poszukiwań.

Nowe leki – nowe ryzyko

Trzeba sobie przede wszystkim uświadomić, że zagrożenia dla układu sercowo-naczyniowego mogą mieć związek nie tylko z bezpośrednim działaniem leków na układ krążenia, ale także (czasem nawet zwłaszcza) z wpływem leków na metabolizm człowieka.

Dodatkowo należy uwzględnić fakt, że w grupie chorych na schizofrenię występuje, niezależnie od działania leków przeciwpsychotycznych, zwiększone ryzyko miażdżycy i nagłego zgonu sercowego. Ponieważ modyfikowalne czynniki ryzyka miażdżycy tętnic wieńcowych i nagły zgon są tak powszechne w populacji chorych na schizofrenię, ważne jest, aby klinicyści leczący pacjentów ze schizofrenią wiedzieli, czym są te zagrożenia, i rozumieli, w jaki sposób mogą się one przyczynić do zwiększenia śmiertelności u tych pacjentów. Potrzeba profilaktyki jest w grupie chorych na schizofrenię zdecydowanie większa niż w grupie osób zdrowych psychicznie, niestety możliwość prowadzenia skutecznej profilaktyki jest znacznie bardziej ograniczona!

Choroby sercowo-naczyniowe są najczęstszą przyczyną zgonu u osób doświadczających ciężkich chorób psychicznych, a zwiększone rozpowszechnienie otyłości w tej populacji jest szczególnie niepokojące. Otyłość jest niezależnym czynnikiem ryzyka kardio...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Otyłość

Od ponad 20 lat nadwaga i otyłość osiągają rozmiary pandemii, dotyczy to oczywiście nie tylko grupy osób chorych psychicznie, ale w [...]

Hiperlipidemia

Nieprawidłowy profil lipidowy, czyli hiperlipidemia, jest nieprawidłowością metaboliczną, która – oprócz innych szkodliwych skutków – powoduje uszkodzenia ścian tętnic i inicjuje [...]

Cukrzyca

U osób ze schizofrenią zaobserwowano zwiększoną częstość występowania nieprawidłowej tolerancji glukozy i cukrzycy. Cukrzyca typu 2 dotyczy 10-14% tej populacji pacjentów13. [...]

Zaburzenia rytmu serca

Kolejne niekorzystne skutki zdrowotne w profilu leków przeciwpsychotycznych wiążą się z ryzykiem zaburzeń rytmu serca i zatrzymaniem krążenia. Zaburzenia rytmu serca [...]

Leki przeciwdepresyjne a ryzyko sercowo-naczyniowe

Istnieje wyraźna korelacja między chorobami sercowo-naczyniowymi a zaburzeniami depresyjnymi, liczne aspekty tego związku nie są jednak w pełni poznane. Szacuje się, [...]

Klasyfikacja leków przeciwdepresyjnych

Leki przeciwdepresyjne są powszechnie stosowane w praktyce klinicznej i uważa się je, nie bez racji, za leki bezpieczne, opisano jednak ich [...]

Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne

Działanie większości TLPD polega między innymi na hamowaniu wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny. Celem tego działania jest zwiększenie stężenia obu neuroprzekaźników [...]

Podsumowanie

Istnieje wiele dowodów wskazujących na wpływ leków stosowanych w psychiatrii na ryzyko sercowo-naczyniowe. Ponieważ nie ma uniwersalnych wytycznych, pacjenci psychiatryczni powinni [...]

Do góry