Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy!

To, co teraz napiszę, to tzw. prawda oczywista: interpretacja i opis elektrokardiogramu to trudne zajęcia. Wszyscy wiemy, że do właściwego i dokładnego opisu krzywej EKG potrzebna jest nie tylko, nazwijmy ją, czysta wiedza elektrokardiograficzna, ale również znajomość płci i wieku pacjenta, danych klinicznych, stosowanych leków, chorób, na które cierpi, oraz przyczyny, dla której wykonywano zapis EKG – czy jest to zapis rutynowy, czy wykonywany w czasie dolegliwości zgłaszanych przez chorego. O tym, dlaczego popełniamy błędy, opisując EKG, była już mowa w „Kardiologii po Dyplomie” w 2017 roku, w numerze 5. Wydaje mi się jednak, że byłoby dobrze powrócić jeszcze raz do tego tematu, może tylko trochę inaczej. Dlaczego? Ponieważ kilka ostatnich kursów i spotkań, jakie prowadziłem, pokazało, że ważna jest nie tylko wiedza dotycząca samych kryteriów rozpoznania różnych patologii, ale również wiedza podstawowa, jak patrzeć, aby zobaczyć to, co trzeba.

Wszyscy dobrze pamiętamy schemat obejmujący 10 punktów, który można znaleźć w „Zaleceniach dotyczących stosowania rozpoznań elektrokardiograficznych”¹:

1. Jaki jest rytm (rytmy) wiodący, widoczny w zapisie oraz jaka jest jego (ich) częstotliwość
2. Jaka jest oś elektryczna serca – jeśli można ją określić
3. Jaka jest morfologia załamków P, czy występują zaburzenia przewodzenia zatokowo-przedsionkowego
4. Jaki jest czas trwania PQ, jaki jest związek załamków P z zespołami QRS – ocena zaburzeń przewodzenia przedsionkowo-komorowego
5. Jaki jest czas trwania zespołów QRS, czy obecne są zaburzenia przewodzenia śródkomorowego
6. Jaka jest amplituda składowych zespołu QRS – czy obecne są cechy przerostu komór
7. Czy obecne są cechy martwicy – czy występują załamki Q lub redukcja załamków R
8. Czy obecne są zmiany w przebiegu odcinka ST – uniesienia, obniżenia, zmiany morfologii załamków T – oraz jaki jest czas trwania odstępu QT
9. Jaka arytmia występuje w zapisie
10. Jaki jest tryb stymulacji – u pacjentów ze wszczepionym rozrusznikiem serca lub ICD/CRT – czy obecne są cechy nieprawidłowego działania urządzenia.