Odmienności odstępu QT u chorych na jadłowstręt psychiczny
lek. Karol Głowacki1
dr n. med. Artur Filipecki1
lek. Ewelina Szymańska2
prof. dr hab. n. med. Jan Duława2
prof. dr hab. n. med. Katarzyna Mizia-Stec1
- Jadłowstręt psychiczny spośród chorób psychicznych cechuje się najwyższą śmiertelnością – u 10% chorych dochodzi do nagłego zgonu sercowego, a 80% cierpi z powodu problemów z układem sercowo-naczyniowym
- Ustalenie jednoznacznych przyczyn nagłego zgonu sercowego w tej grupie pacjentów wymaga dalszych badań
- Należy ostrożnie dobierać leki, a także monitorować czas trwania odstępu QT i stężenia elektrolitów u chorych na jadłowstręt psychiczny
Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) jest ciężkim zaburzeniem odżywiania, które może doprowadzić do zgonu. Osoba z tym zaburzeniem dąży świadomie do utraty masy ciała przez ograniczenie spożywania pokarmów, odczuwa lęk przed jej zwiększeniem i ma zaburzone postrzeganie własnego ciała. Omawiana choroba najczęściej dotyka młode osoby w okresie dojrzewania i wczesnej dorosłości, ze znaczną przewagą płci żeńskiej – 90% zachorowań dotyczy kobiet1,2. Spośród zaburzeń psychiatrycznych najwyższą śmiertelność (15-20%) odnotowuje się właśnie w jadłowstręcie, co potwierdza wyjątkową wagę tego problemu zdrowotnego3.
Anoreksja a serce
Jadłowstręt psychiczny, poza oczywistym podłożem psychicznym i neurobiologicznym, niesie druzgocące konsekwencje dla całego organizmu. Problemy gastrologiczne, endokrynologiczne, neurologiczne, hematologiczne czy ginekologiczne2 niewątpliwie nie mogą zostać pominięte, jednak to powikłania kardiologiczne drastycznej utraty masy ciała doprowadzają do 1/3 zgonów osób cierpiących na anoreksję. Ocenia się, że około 80% osób z jadłowstrętem psychicznym cierpi na dolegliwości związane z układem sercowo-naczyniowym, a są to problemy o podłożu zarówno strukturalnym, jak i czynnościowym4-6.
Niedożywienie w jadłowstręcie psychicznym wywołuje wiele różnych niepożądanych skutków dla układu sercowo-naczyniowego, niektóre z nich mogą być niegroźne i potencjalnie odwracalne, inne zaś zagrażają życiu pacjenta (tab. 1). Są to między innymi zawroty głowy i omdlenia, niedociśnienie i hipotensja ortostatyczna, bradykardia7, niewydolność serca, obecność płynu w worku osierdziowym oraz wydłużenie (według nielicznych również skrócenie) odstępu QT, którego dotyczy ten artykuł.
Odstęp QT
Odstęp QT jest fragmentem zapisu EKG, który obejmuje łączny czas trwania zespołu QRS, odcinka ST i załamka T, jego długość wynika zatem z szybkości depolaryzacji i repolaryzacji komór serca. Fizjologicznie czas trwania odstępu QT zależy od częstości rytmu serca, a także, choć w mniejszym stopniu, od płci, wieku badanego i aktywności układu wegetatywnego. Odstęp QT należy mierzyć w odprowadzeniach elektrokardiogramu, w których jest on najdłuższy – czyli w V2-V38, ale znane są też zalecenia, aby pomiaru dokonywać w odprowadzeniach II i V59.
