Krztusiec w okresie okołoporodowym

Krztusiec (koklusz) jest ostrą bakteryjną chorobą zakaźną układu oddechowego wywoływaną przez niewielką Gram(−) pałeczkę Bordetella pertussis. Podobny obraz kliniczny może być spowodowany zakażeniem Bordetella parapertussis, sporadycznie Bordetella bronchiseptica czy Bordetella holmesii. Spośród ponad 3 tys. białek B. pertussis kilka odgrywa istotną rolę jako antygeny mające znaczenie w indukowaniu odpowiedzi immunologicznej po przebyciu zakażenia lub szczepieniu albo substancje biologicznie czynne warunkujące zdolność do zakażenia i wywołanie objawów klinicznych. Pałeczkę krztuśca cechuje tropizm do nabłonka rzęskowego dróg oddechowych. Za przyleganie do komórek nabłonkowych odpowiedzialne są białka fimbrii, hemaglutynina włókienkowa (FHG – filamentous haemaglutinin) i toksyna krztuścowa (PT – pertussis toxin). Przeżycie bakterii w drogach oddechowych ułatwia cytotoksyna tchawicza (TCT – tracheal cytotoxin), pertaktyna (PRT – pertactin), toksyna krztuścowa i cyklaza adenylowa (AC – adenylate cyclase). TCT powoduje unieruchomienie rzęsek nabłonka oddechowego. TCT, PRT i AC zmniejszają zdolność leukocytów do chemotaksji i fagocytozy. TCT i AC przypisuje się uszkodzenie nabłonka i objawy ze strony układu oddechowego.