MT: Kiedy lekarz pierwszego kontaktu powinien skierować pacjenta z kaszlem do pulmonologa?

S.C.: Każda wątpliwość odnośnie do etiologii kaszlu i trafności decyzji terapeutycznych sugeruje konieczność pogłębienia diagnostyki. Kaszel przewlekły, nieskutecznie leczony jest jednym z ważniejszych wskazań wysłania pacjenta do pulmonologa. Ten objaw mimo powszechności jego występowania może być prawdziwym wyzwaniem diagnostyczno-terapeutycznym i nie powinien być nigdy lekceważony.

MT: Jakie są objawy alarmowe związane z kaszlem wskazujące na potrzebę pilnej hospitalizacji?

S.C.: Najbardziej niepokojącym objawem jest obecność kaszlu z jednoczesnym pojawieniem się krwioplucia. Suchy kaszel z towarzyszącym krwiopluciem może być objawem zatorowości płucnej, stanem zagrożenia życia. Do innych objawów należą silna duszność (często występująca nagle), silny ból w klatce piersiowej, mogący się nasilać przy wdechu i przyśpieszona akcja serca. W przypadku podejrzenia zatorowości niezbędne jest niezwłoczne wykonanie badań obrazowych, które pozwolą na zlokalizowanie skrzeplin w tętnicy płucnej i jej rozgałęzieniach.

MT: Kiedy należy podejrzewać tło nowotworowe?

S.C.: Każde pojawienie się czy zmiana charakteru kaszlu, np. z produktywnego na suchy u palacza, to konieczność wykluczenia procesu rozrostowego. Kluczowe jest oczywiście wykonanie zdjęcia radiologicznego klatki piersiowej w dwóch projekcjach. Właśnie to badanie jest kluczem do szybkiej i skutecznej diagnostyki. Wprowadza się, choć mają ograniczone znaczenie, programy profilaktyczne z użyciem niskodawkowej tomografii komputerowej klatki piersiowej.

MT: Które informacje związane z diagnostyką i leczeniem kaszlu uznałby pan za kluczowe w praktyce lekarskiej?

S.C.: Choć najczęstszą przyczyną ostrego kaszlu są infekcje układu oddechowego, nie należy zapominać o innych przyczynach. Może chodzić o astmę, obrzęk płuc, aspirację ciała obcego, odmę opłucnową, a nawet zatorowość płucną. Po drugie, trzeba pamiętać, że każdy kaszel przewlekły wymaga ustalenia jego etiologii. Zasadą jest postępowanie przyczynowe. Ponadto należy wykluczyć gruźlicę i raka płuc jako przyczynę przewlekłego kaszlu. Środki przeciwkaszlowe stosuje się w przypadku suchego męczącego kaszlu jedynie po starannym rozważeniu korzyści i ryzyka, w miarę możliwości przez krótki czas.