2. Niedostatecznie wnikliwe badanie przedmiotowe, uwzględniające jedynie okolice zmienione chorobowo: nie obejrzano języka, który był wyraźnie pobruzdowany, a ponadto zaniechano badania palpacyjnego, pozwalającego stwierdzić nierówny naciek w obrębie wargi górnej.

3. Ustalenie rozpoznania bez przeprowadzenia diagnostyki różnicowej.

4. Nieuzasadnione zalecenie eliminacji alergenów z diety i zastosowanie leków antyhistaminowych w sytuacji, gdy nie występował charakterystyczny dla chorób alergicznych świąd, a jedyną przesłanką wskazującą na podłoże alergiczne było samoistne ustępowanie zmian.

Jaka jest lekcja z tej historii

• Reakcje alergiczne są jednymi z najczęściej rozpoznawanych chorób w warunkach ambulatoryjnych. Do typowych objawów należą ich różnie szybki rozwój, obecność obrzęku i rumienia z zazwyczaj towarzyszącym świądem. W większości przypadków rozpoznanie ustala się na podstawie obrazu klinicznego, tj. charakteru zmian skórnych i typowego wywiadu. Badania dodatkowe przydatne są zwykle w ustaleniu czynnika wyzwalającego. Stąd w rozpoznawaniu chorób skóry tak niezwykle istotna jest znajomość morfologii wykwitów w poszczególnych dermatozach. Ograniczony bowiem obrzęk skóry może być objawem chorób innych niż o podłożu alergicznym. Tak było w przedstawionym przypadku.
• Mylne rozpoznanie ziarniniakowego zapalenia warg jako choroby alergicznej, tj. obrzęku Quinckego, wynikało z braku wnikliwości w badaniu podmiotowym i przedmiotowym. Wywiad początkowo mógł sugerować odczyn alergiczny, ponieważ obrzęk ustępował samoistnie bez leczenia. W późniejszym okresie jednak zmiany utrzymywały się bez remisji, a leczenie przeciwhistaminowe było nieskuteczne. Brak było również charakterystycznego dla chorób alergicznych świądu. Pacjentka także nie zgłaszała obecności okresowych wysiewów bąbli pokrzywkowych, które aczkolwiek nie zawsze, ale bardzo często współistnieją z obrzękiem Quinckego. Charakterystyczne zniekształcenie twarzy sugerowało najczęstszą odmianę pokrzywki (obrzęk Quinckego) i spowodowało zaniechanie badania palpacyjnego, w którym można było stwierdzić nierówny naciek w obrębie wargi górnej, jak też obejrzenia języka, który był wyraźnie pobruzdowany.