Nowości

Okulistyka: Pomiar histerezy w diagnostyce jaskry

Dr n. med. Anna Zaleska-Żmijewska

Jaskra jest postępującą neuropatią charakteryzującą się zanikiem włókien nerwowych siatkówki i ich aksonów. Podejrzenie jaskry w większości przypadków jest stawiane w czasie badania okulistycznego z badaniem dna oka i pomiarem ciśnienia wewnątrzgałkowego. Nawet do stadiów zaawansowanych jaskra może nie dawać żadnych charakterystycznych objawów. Ważne jest zatem wyodrębnienie pacjentów z dużym ryzykiem zarówno rozwoju jaskry, jak i jej progresji, która może prowadzić do nieodwracalnej utraty funkcji widzenia.

Obecnie jedyną uznaną metodą leczenia jaskry jest obniżanie ciśnienia wewnątrzgałkowego. Można je uzyskać za pomocą leczenia zachowawczego (kroplami ocznymi), laserowego oraz operacyjnego. Zabiegowe leczenie jaskry nie poprawia ostrości wzroku, a w przypadku zaawansowanego stadium neuropatii może nawet ją pogorszyć.

Znamy wiele czynników ryzyka wystąpienia i progresji jaskry. Część z nich, np. wiek, rasa, płeć, wada refrakcji, centralna grubość rogówki, jest niemodyfikowalna. Inne zależą od uwarunkowań środowiskowych, chorób ogólnych, takich jak nadciśnienie tętnicze, zbyt niskie ciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca, cukrzyca, zespół bezdechu sennego.

Czynnikiem ryzyka rozwoju i progresji jaskry uznanym za najważniejszy, a do niedawna również będącym składową definicji jaskry, jest ciśnienie wewnątrzgałkowe. Badaniem powszechnie wykonywanym w diagnostyce jaskry jest pachymetria, czyli pomiar grubości centralnej rogówki. Ma ono duże znacznie dla analizy ciśnienia wewnątrzgałkowego. Złotym standardem do pomiarów ciśnienia wewnątrzgałkowego jest tonometr Goldmana, który skalibrowano dla grubości rogówki ok. 520 μm. Obecnie jednak przyjmuje się, że średnia grubość rogówki wynosi ok. 540 μm.

Parametr ten ma wpływ na odczyt pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego. U pacjentów z grubszymi niż średnia rogówkami pomiary są zawyżane, i odwrotnie – przy zbyt cienkich rogówkach są zaniżane. Jednak grubość rogówki nie jest jedynym parametrem. Inne właściwości biochemiczne, takie jak lepkość, sprężystość i elastyczność, składają się na tzw. histerezę rogówki.

Do góry