W czerwcu br. odbył się w Barcelonie XVIII Kongres Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. Tematyka konferencji była zdominowana przez zapowiedź nowych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego, oczekiwanych niecierpliwie po opublikowaniu pod koniec 2017 roku amerykańskich wytycznych postępowania w nadciśnieniu tętniczym obniżających próg rozpoznania nadciśnienia do wartości 130/80 mm Hg[1].

Utrzymanie obowiązującej definicji

Autorzy wytycznych europejskich pozostali przy wyższym progu rozpoznania nadciśnienia, utrzymując obowiązującą od lat definicję opartą na pomiarach w gabinecie lekarskim – powyżej 140 mm Hg dla skurczowego i/lub 90 mm Hg rozkurczowego ciśnienia tętniczego. Od dawna trwa dyskusja na temat liniowego związku ryzyka sercowo-naczyniowego z wartościami ciśnienia, który jest zaznaczony już od wartości 115/70 mm Hg.

Arbitralna decyzja o rozpoznaniu choroby od pewnych progowych wartości ciśnienia jest brzemienna w skutki zarówno w wymiarze indywidualnego pacjenta, jak i zdrowia publicznego w aspekcie orzeczniczym, kosztów diagnostyki oraz terapii. Obecne wytyczne utrzymały kategorie ciśnienia optymalnego (<120/80 mm Hg), prawidłowego (120-129 oraz 80-89 mm Hg) i wysokiego prawidłowego (130-139 i 85-89 mm Hg), podkreślając w ten sposób związek kolejno wzrastających wartości ciśnienia i ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych.

Wzmocniono rolę pozagabinetowych pomiarów ciśnienia tętniczego, na etapie zarówno rozpoznania nadciśnienia, jak i kontroli jego leczenia. Wartości 140/90 mm Hg w pomiarach gabinetowych korespondują ze średnią dobową z 24-godzinnej rejestracji na poziomie 130/80 mm Hg i wartościami 135/85 mm Hg z pomiarów domowych.

Zwiększenie wykrywalności

Bezobjawowy przebieg choroby i konsekwencje nieleczonego nadciśnienia tętniczego były podstawą sformułowania w wytycznych konieczności opracowania programów badań przesiewowych w celu zwiększenia wykrywalności nadciśnienia tętniczego. Postuluje się, że pomiary ciśnienia powinny być wykonywane u każdej osoby >18. r.ż. z optymalnym ciśnieniem co 5 lat. Jeśli zmierzone w gabinecie ciśnienie zostało zakwalifikowane jako prawidłowe, należy powtarzać pomiary co 3 lata, a przy wysokim prawidłowym zalecić pomiary poza gabinetem (rozważając możliwość tzw. maskowanego nadciśnienia) i podjąć decyzję o konieczności leczenia lub co najmniej corocznej kontroli.

Jednocześnie podkreślono rolę szacowania globalnego ryzyka sercowo-naczyniowego na podstawie obecności innych czynników ryzyka (wiek, płeć, wywiad rodzinny przedwczesnych chorób układu krążenia, palenie tytoniu, hiperlipidemia, otyłość, siedzący t...