Diagnoza

Podejmując diagnozę zaburzeń psychicznych, zaburzeń nastroju czy lęków, zarówno psychiatra, jak i każdy inny specjalista początkowo wyklucza somatyczne pochodzenie objawów. Jeśli pogorszenie stanu psychicznego nie jest dramatycznie nasilone (np. zespół depresyjny, niosący ze sobą ryzyko progresji w kierunku myśli samobójczych) i wobec tego nie wymaga natychmiastowej interwencji farmakologicznej lub skierowania do szpitala albo gdy lekarz przypuszcza, że np. nadciśnienie raczej nie ma podłoża emocjonalnego, powinien skierować pacjenta na badania krwi w celu wykluczenia niedoczynności lub nadczynności tarczycy, potwierdzenia lub wykluczenia jawnej albo niejawnej klinicznie cukrzycy itd. Dlaczego? Żeby – jak w artylerii (tu w farmakoterapii) – nie „przestrzelić z leczeniem”. W konsekwencji podanie przez psychiatrę pacjentowi z nadczynnością tarczycy leku o działaniu przeciwlękowym lub leku przeciw depresji osobie z niedoczynnością tego gruczołu może okazać się lekarskim błędem.

Ważna rola przypada diagnostyce laboratoryjnej, która pozwala zidentyfikować problem, przewidzieć rozwój sytuacji (poziom funkcjonowania i samopoczucia pacjenta) oraz planować dalsze kroki terapii.

Nawet jeśli stan psychiczny chorego po wstępnym rozpoznaniu lekarza POZ będzie wymagał interwencji psychiatry, to i tak zasługą tego lekarza będzie skrócenie czasu do podjęcia interwencji za pomocą leków bezpiecznie obniżających lęk lub poprawiających nastrój, ewentualnie, w ślad za tym, doraźna poprawa stanu pacjenta.

Dostępne są, łatwe do wdrożenia przy rozpoznawaniu stanu psychicznego pacjenta, proste narzędzia diagnostyczne, takie jak np. kwestionariusz GAD-7 (skala do diagnostyki lęku uogólnionego). Daje on wgląd w nasilenie objawów lękowych w ciągu minionych dwóch tygodni. Są też inne kwestionariusze, podobne, dające parametryczny obraz objawów, a w ślad za tym definiujące wybór farmakoterapii, np. Inwentarz Depresji Becka w szybkiej diagnostyce samooceny objawów depresji czy Mini Mental State Examination (MMSE) umożliwiający przesiewowe badanie w kierunku zaburzeń pamięci.

Czujność diagnostyczna

Należy brać pod uwagę, że pacjent ujawniający regularne lęki, skarżący się na bezsenność, z niestabilnym mimo farmakoterapii ciśnieniem tętniczym może nadużywać albo alkoholu, albo leków uspokajających. Należy też wiedzieć o przypadkach tzw. turys...

Metabolizm leków w psychiatrii

Włączony do terapii lek przeciwdepresyjny nie działa natychmiast. Metaboliczny wpływ na mózg substancji czynnej jest tego rodzaju, że na efekt działania trzeba czekać przynajmniej dwa do czterech, a nawet sześć tygodni – przy regularnym, codzienny...