Medycyna sportowa
Ćwiczenia wskazane i niewskazane w profilaktyce osteoporozy kręgosłupa
Dr hab., prof. nadzw. AWF Aleksandra Truszczyńska-Baszak
Skutki nowych złamań, nawet nierozpoznawanych, to zwiększony ból pleców, upośledzenie funkcji psychofizycznych prowadzące do zmiany jakości życia.
1. Złamania kręgów w przebiegu osteoporozy są częste u kobiet po menopauzie. Złamanie jednego kręgu po 50. r.ż. dotyczy 5 proc. kobiet, zaś po 80. r.ż. – 25 proc. kobiet. Najczęstsze są złamania kręgów: Th8, Th12, L1, L4.
2. Do większości złamań dochodzi po niewielkim wysiłku, np. uniesieniu małego przedmiotu.
3. W starszym wieku częste są złamania spontaniczne (do 30 proc. dochodzi w łóżku podczas snu).
4. Większość złamań przebiega asymptomatycznie (klinicznie rozpoznawane jest tylko ok. 1/3 przypadków).
Zaburzenia postawy ciała
Pogłębienie kifozy piersiowej u osób starszych jest skutkiem osłabienia mięśni grzbietu i zmian zachodzących w tkance kostnej poszczególnych kręgów spowodowanych ich niejednorodnym obciążeniem.
W części przedniej kręgów piersiowych siły ściskające są większe, a kompensacja takiego rozkładu obciążeń przez napięcie mięśni grzbietu jest słabsza u osób starszych. Prowadzi to do dalszego zginania kręgosłupa, narastania zmian zwyrodnieniowych, które z kolei pogłębiają kifozę.
Złamania osteoporotyczne
Wraz ze wzrostem kifozy piersiowej rośnie moment zginający kręgosłup w poszczególnych segmentach, co w efekcie prowadzi do złamań kręgów.
Złamania osteoporotyczne kręgów są markerami procesu starzenia się. Śmiertelność kobiet z klinicznie rozpoznanym złamaniem kręgów jest o 15 proc. wyższa niż kobiet z osteoporozą bez złamań kręgów. Złamania osteoporotyczne kręgów i pogłębiająca się kifoza piersiowa powodują zmiany w konfiguracji klatki piersiowej:
