Przyłóżkowo wykonano badania USG, w którym – o ile można je uważać za wiarygodne w kwestii oceny miąższu płucnego – obraz na całej wysokości jam płucnych po obu stronach był identyczny z jednym wyjątkiem: po lewej stronie rejestrowano około 1,5--cm warstwę płynu. W związku z utrzymującymi się wątpliwościami wynikającymi z obrazu RTG zdecydowano się na wykonanie badania klatki piersiowej metodą tomografii komputerowej (ryc. 2 A, B), które jednoznacznie wykluczyło patologię pod postacią odmy. Płyn z lewej jamy opłucnej w ilości 650 ml usunięto, nakłuwając jamę opłucnową.
Rycina 2. Badanie metodą tomografii komputerowej bez podania środka cieniującego z wtórną rekonstrukcją na cienkich warstwach grubości 1,25 mm. Badanie uwidoczniło zmiany po przebyciu gruźlicy w postaci zwapnień opłucnej – pleuritis calcarea (strzałki). Zwapnienia w opłucnej imitowały na zdjęciu RTG klatki piersiowej odmę opłucnową prawostronną. Płyn w lewej jamie opłucnowej
Obrazy RTG klatki piersiowej do momentu wypisu pacjentki ze szpitala znacząco się nie zmieniły. W okresie pooperacyjnym nie wystąpiła niewydolność oddechowa, zaobserwowano jednak nasilenie niewydolności nerek: GFR zmniejszył się do 11 ml/min, a przed wypisem wzrósł do 20 ml/min.
Uwagi praktyczne radiologa
1. Poprzednie badanie do porównania często jest dla radiologa kluczem do ustalenia trafnego rozpoznania. Dotyczy to wszystkich metod obrazowych w radiologii: RTG, TK, MR. Jest najlepszą, fundamentalną metodą oceny stanu obecnego oraz ewentualnej dynamiki zmian. Zanim zostanie zlecone kolejne badanie obrazowe, w pierwszej kolejności wskazane jest sprawdzenie, kiedy pacjent miał wykonywane poprzednie badania obrazowe, a następnie porównanie obecnego obrazu z poprzednim.
2. „Pozorna” odma na zdjęciu rentgenowskim klatki piersiowej może zdarzyć się u każdego pacjenta, nie tylko przy wykonywaniu zdjęć RTG w przypadku zabiegów operacyjnych lub pooperacyjnych.
Należy podkreślić, że ocenę zdjęć pooperacyjnych utrudniał brak zdjęcia sprzed operacji, którą wykonano w trybie pilnym.
Oczywiście zawsze należy pamiętać, że nie można żadnych badań – czy to obrazowych, czy biochemicznych – interpretować w oderwaniu od oceny pacjenta. W omawianym przypadku przy niejasnym wyniku badania o decyzji niezakładania drenu w celu odbarczenia odmy zdecydował stan pacjentki oraz wynik badania przedmiotowego. Dopiero kilka dni później słuszność takiego postępowania potwierdzono, wykonując badanie metodą tomografii komputerowej.
Prawidłowe odpowiedzi: 1. d, 2. d, 3. b