● koncentrat krwinek płytkowych otrzymywanych metodą aferezy (wskazanie: małopłytkowość)

● ubogoleukocytarny koncentrat krwinek płytkowych (wskazanie: małopłytkowość)

● koncentrat granulocytarny (wskazanie: neutropenia)

● świeżo mrożone osocze (wskazania: zaburzenia układu krzepnięcia z niedoboru kilku czynników krzepnięcia, zakrzepowa plamica małopłytkowa, przerwanie działania doustnych leków przeciwzakrzepowych)

● krioprecypitat (wskazania: rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe, niedobory fibrynogenu, niedobór czynnika VIII, np. w hemofilii A i chorobie von Willebranda)

● inne produkty krwiopochodne, np. roztwory albumin (wskazania: hipoalbuminemia).

Należy podkreślić, że dawny pogląd, iż przetaczanie preparatów krwi jest złym czynnikiem rokowniczym, w świetle aktualnego stanu wiedzy nie znajduje potwierdzenia.⁸ Oczywiście krwiolecznictwo u chorych na nowotwory, tak jak u wszystkich innych pacjentów, należy stosować tylko wówczas, kiedy są ku temu pełne wskazania, ponieważ przetaczanie krwi i jej preparatów stwarza ryzyko powikłań, nawet śmiertelnych.

Opieka stomijna

Opieka nad pacjentami z wytworzonymi przetokami zewnętrznymi ma na celu poprawę jakości życia. Stomia jest nieraz wysoką ceną, jaką płaci chory za wyleczenie, które z uwagi na wymogi radykalizmu onkologicznego zmusza do wycięcia narządu (np. odbytnicy), u chorych nieuleczalnie natomiast stwarza możliwości dostępu do przewodu pokarmowego w celu żywienia dojelitowego.

Wyróżnia się następujące rodzaje stomii:

● kolostomię, czyli definitywną przetokę na okrężnicy po wycięciu odbytnicy (np. sigmoidostomia, czyli przetoka na okrężnicy esowatej)

● urostomię, czyli definitywną przetokę moczową zapewniającą ujście zewnętrzne moczu po wycięciu pęcherza moczowego (wytwarzana z końcowej pętli jelita krętego)

● cystostomię, czyli zewnętrzny drenaż pęcherza moczowego (może być czasowy)

● stomie odżywcze: gastrostomia w tym PEG (przezskórna endoskopowa gastrostomia), jejunostomia

● stomie odbarczające (czasowe): transwersostomia, czyli dwulufowa przetoka na okrężnicy poprzecznej dla odbarczenia zespolenia po niskiej resekcji przedniej z powodu raka odbytnicy; ileostomia, czyli dwulufowa przetoka na końcowym odcinku jelita krętego.

Stomie wytwarzają chirurdzy gastrolodzy lub chirurdzy a opiekę stomijną sprawują wyspecjalizowane pielęgniarki w sieci poradni stomijnych.

Leczenie osłaniające w onkologii

Nudności i wymioty

Nudności i wymioty stanowią jedne z najczęstszych działań niepożądanych chemioterapii lub radioterapii (ok. 70-80% chorych). Następstwem uporczywych nudności i wymiotów mogą być zaburzenia wodno-elektrolitowe (np. odwodnienie, hipopotasemia) i niedożywienie, co wpływa na tolerancję leczenia i możliwość zrealizowania protokołu terapeutycznego. Lekami przeciwnowotworowymi o wysokim potencjale wywoływania nudności i wymiotów (tzw. lekami silnie emetogennymi) są: cisplatyna, cyklofosfamid, dakarbazyna, karmustyna, streptozocyna.⁹ Do leków, które przeciwdziałają nudnościom i wymiotom w przebiegu leczenia chemio- lub radioterapią, zalicza się leki z grupy antagonistów receptora 5-HT3. Są to: ondansetron, granisetron, tropisetron, dolasetron oraz palonosetron. Z innych leków działających przeciwwymiotnie można stosować metoklopramid, kortykosteroidy (deksametazon), haloperydol, droperydol.⁹