Gastroenterologia

Czy celiakia to istotny problem u dorosłych?

dr hab. med. Danuta Owczarek

dr n. med. Dorota Cibor

Katedra Gastroenterologii, Hepatologii i Chorób Zakaźnych, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Adres do korespondencji: dr hab. med. Danuta Owczarek, Katedra Gastroenterologii, Hepatologii i Chorób Zakaźnych, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum; e-mai: owczarek@su.krakow.pl

Choroba trzewna może dotyczyć osób w każdym wieku. U większości dorosłych jest rozpoznawana pomiędzy 30-50 r.ż., częściej u kobiet. Klasyczne objawy występują u <50% chorych. U dorosłych najczęściej stwierdza się objawy pozajelitowe. Choroba może również przebiegać bezobjawowo.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

  • rozpoznać objawy mogące świadczyć o celiakii w wieku dorosłym
  • omówić strategię postępowania w przypadku konieczności pilnej interwencji chirurgicznej u chorego przyjmującego rywaroksaban albo dabigatran
  • wdrożyć leczenie farmakologiczne w celu odwrócenia działania rywaroksabanu albo dabigatranu u chorego wymagającego pilnej interwencji chirurgicznej i ocenić jego skuteczność
  • zmodyfikować w razie potrzeby postępowanie terapeutyczne
  • rozpoznać działania uboczne leczenia farmakologicznego odwracającego działanie rywaroksabanu i dabigatranu

Wprowadzenie

Choroba trzewna (ChT) to schorzenie autoimmunologiczne. Występuje u osób z predyspozycją genetyczną, u których po spożyciu glutenu dochodzi do reakcji immunologicznej prowadzącej do zmian zanikowych w błonie śluzowej jelita cienkiego, a w konsekwencji do zaburzeń wchłaniania. Częstość jej występowania wynosi 1% populacji ogólnej.

Już w latach 90. XX w. wykazano zmniejszenie częstości rozpoznawania ChT w dzieciństwie, a częstsze jej występowanie u dorosłych, również u osób >65 r.ż. U większości dorosłych ChT jest rozpoznawana pomiędzy 30 a 50 r.ż., przeważnie u kobiet.1-3

Objawy kliniczne są bardzo różnorodne – od klasycznej postaci klinicznej z biegunką, utratą masy ciała oraz osłabieniem aż do postaci skąpoobjawowej, atypowej i bezobjawowej.1 Obecność lub brak objawów nie koreluje ze zmianami histologicznymi błony śluzowej jelita cienkiego, jak również z poziomem wyników testów serologicznych. Z praktycznego punktu widzenia obraz kliniczny ChT można podzielić na 3 grupy:

  • typowy – ze strony przewodu pokarmowego: biegunka, ból i dyskomfort w jamie brzusznej, uczucie sytości/pełności, spadek masy ciała, wzdęcie brzucha, nudności, wymioty
  • nietypowy – objawy pozajelitowe, np. anemia, zapalenie skóry, niski wzrost, opóźnione dojrzewanie płciowe, poronienia, zapalenia stawów, osteoporoza, migrenowe bóle głowy, zaburzenia widzenia, depresja, inne choroby autoimmunologiczne, objawy ogólne (zmęczenie, osłabienie)
  • bezobjawowy.

Przez całe życie chorego ChT może przebiegać w postaci jawnej, skąpoobjawowej lub bezobjawowej. Rozpoznanie jest często opóźnione u osób bez objawów lub z objawami nietypowymi. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że ok. 50% chorych nie ma klasyczn...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Komentarz

Różnorodność objawów ChT oraz zwiększenie częstości jej rozpoznawania u dorosłych, zwłaszcza >60 r.ż., stanowią podstawę do uwzględnienia jej w diagnostyce różnicowej wielu schorzeń, [...]

Podsumowanie

Liczne objawy pozajelitowe pozwalają zaklasyfikować chorobę trzewną jako autoimmunologiczne schorzenie wielonarządowe. Jej wczesne rozpoznanie u dorosłych jest ważne nie tylko ze względu [...]
Do góry