Pro­fi­lak­ty­ka

Wcze­sne roz­po­zna­nie cho­ro­by oraz uni­ka­nie eks­po­zy­cji na an­ty­gen są pod­sta­wą dzia­ła­nia i w wie­lu przy­pad­kach wy­star­cza­ją­cym po­stę­po­wa­niem u cho­rych na aler­gicz­ne za­pa­le­nie pę­che­rzy­ków płuc­nych. Za­prze­sta­nie na­ra­że­nia na an­ty­gen po­wo­du­je w ostrych lub po­do­strych po­sta­ciach cał­ko­wi­te ustą­pie­nie ob­ja­wów i za­bu­rzeń czyn­no­ścio­wych, a w prze­wle­kłych sta­diach sta­bi­li­za­cję zmian, stąd tak waż­na jest iden­ty­fi­ka­cja an­ty­ge­nów po­wo­du­ją­cych cho­ro­bę.76 W przy­pad­ku trud­nej do wy­eli­mi­no­wa­nia eks­po­zy­cji za­wo­do­wej na or­ga­nicz­ne an­ty­ge­ny (np. rol­ni­cy), u cho­rych na ostrą po­stać AZPP sku­tecz­ne jest sto­so­wa­nie ma­sek prze­ciw­py­ło­wych z fil­tra­mi ty­pu HE­PA.77 Nie są one jed­nak kom­for­to­we pod­czas pra­cy. Bar­dzo waż­ny jest sta­ły nad­zór me­dycz­ny nad oso­ba­mi na­ra­żo­ny­mi na an­ty­gen i za­kaz dal­szej eks­po­zy­cji za­wo­do­wej w przy­pad­ku pro­gre­sji zmian. Pro­fi­lak­ty­ka pier­wot­na po­le­ga­ją­ca na ogra­ni­cze­niu eks­po­zy­cji na an­ty­ge­ny dzię­ki za­sto­so­wa­niu wła­ści­wych tech­no­lo­gii w prze­my­śle i rol­nic­twie zmniej­sza czę­stość wy­stę­po­wa­nia cho­ro­by. Do­bra wen­ty­la­cja, in­sta­la­cja sys­te­mów grzew­czych, kli­ma­ty­za­cja w do­mu i w miej­scu pra­cy sku­tecz­nie zmniej­sza­ją za­pa­dal­ność na cho­ro­bę.78 Czysz­cze­nie miesz­kań eli­mi­nu­ją­ce Tri­cho­spo­ron cu­ta­neum za­po­bie­ga se­zo­no­we­mu AZPP.79

Le­cze­nie

U cho­rych z utrzy­mu­ją­cy­mi się ob­ja­wa­mi kli­nicz­no­-ra­dio­lo­gicz­no­-czyn­no­ścio­wy­mi w prze­bie­gu prze­wle­kłej lub po­do­strej po­sta­ci cho­ro­by le­cze­niem z wy­bo­ru jest sto­so­wa­nie do­ust­nych gli­ko­kor­ty­ko­ste­ro­idów. Le­ki te nie mo­gą jed­nak za­stą­pić za­prze­sta­nia eks­po­zy­cji na aler­gen, co jest nie­odzow­nym ele­men­tem po­stę­po­wa­nia te­ra­peu­tycz­ne­go u tych cho­rych.80 Ste­ro­idy przy­czy­nia­ją się do szyb­kie­go ustę­po­wa­nia ostrych ob­ja­wów, ale ich sku­tecz­ność w dłu­go­trwa­łej ob­ser­wa­cji cho­rych na alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych wy­ma­ga pro­spek­tyw­nych kon­tro­lo­wa­nych ba­dań z ran­do­mi­za­cją. Za­le­ca się sto­so­wa­nie pred­ni­zo­nu w daw­ce 0,5 mg/kg/24h przez kil­ka ty­go­dni i stop­nio­we zmniej­sza­nie daw­ki.76 W cięż­kich przy­pad­kach sku­tecz­ne by­ły pul­sy z me­tyl­pred­ni­zo­lo­nu (15 mg/kg/24h do­żyl­nie).81 Uka­za­ły się też do­nie­sie­nia o sku­tecz­no­ści sto­so­wa­nia wziew­nych gli­ko­kor­ty­ko­ste­ro­idów.82 Po­nie­waż gli­ko­kor­ty­ko­ste­ro­idy są nie­sku­tecz­ne u cho­rych, u któ­rych do­szło do włók­nie­nia płuc, stąd na­dal po­szu­ku­je się no­wych le­ków prze­ciw­dzia­ła­ją­cych od­kła­da­niu się ko­la­ge­nu. Teo­re­tycz­nie le­ki ha­mu­ją­ce dzia­ła­nie TNFα, ta­kie jak in­flik­sy­mab lub eta­ner­cept, mo­gą być po­moc­ne w le­cze­niu prze­wle­kłych po­sta­ci cho­ro­by, ale nie ma jesz­cze na to prze­ko­ny­wu­ją­cych do­wo­dów. W mo­de­lu eks­pe­ry­men­tal­nym AZPP u zwie­rząt stwier­dzo­no sku­tecz­ność ery­tro­my­cy­ny, być mo­że wy­ni­ka­ją­cą z prze­ciw­za­pal­ne­go dzia­ła­nia le­ku.83 W przy­pad­ku AZPP wy­wo­ła­ne­go przez  M. avium­-in­tra­cellu­la­re stwier­dzo­no do­brą sku­tecz­ność le­cze­nia prze­ciw­prąt­ko­we­go.84

Ro­ko­wa­nie

Ostre i czę­ścio­wo tak­że po­do­stre po­sta­ci cho­ro­by zwią­za­ne są z do­brym ro­ko­wa­niem i zwy­kle ma­ją ko­rzyst­ny prze­bieg, a zmia­ny w ukła­dzie od­de­cho­wym po za­prze­sta­niu na­ra­że­nia na an­ty­gen ustę­pu­ją.85 Zda­rza­ły się jed­nak przy­pad­ki zgo­nu spo­wo­do­wa­ne­go cięż­ką hi­pok­se­mią po eks­po­zy­cji na du­żą ilość an­ty­ge­nu.86 Zde­cy­do­wa­nie gor­sze ro­ko­wa­nie stwier­dzo­no w po­sta­ciach prze­wle­kłych, szcze­gól­nie z włók­nie­niem płuc.37 Zmia­ny w płu­cach po­stę­pu­ją w tych przy­pad­kach przy sys­te­ma­tycz­nym wdy­cha­niu aler­ge­nów, a nie­kie­dy na­wet mi­mo uni­ka­nia eks­po­zy­cji na an­ty­gen. Wie­lo­let­nie ob­ser­wa­cje wy­ka­zu­ją, że u cho­rych z prze­wle­kłym alergicznym zapaleniem pęcherzyków płucnych po­mi­mo sto­so­wa­ne­go le­cze­nia zwy­kle utrzy­mu­ją się za­bu­rze­nia czyn­no­ścio­we i ra­dio­lo­gicz­ne w ukła­dzie od­de­cho­wym.87 Roz­po­zna­nie AZPP nie jest pro­ste, ale naj­waż­niej­sze jest, aby w od­po­wied­nim mo­men­cie wziąć pod uwa­gę tę cho­ro­bę. Wcze­sne roz­po­zna­ne i od­po­wied­nie po­stę­po­wa­nie po­pra­wia ro­ko­wa­nie.

Do góry