Kardiologia

Interpretacja wyniku ABPM – praktyczne wskazówki ilustrowane opisem przypadków

dr n. med. Agnieszka Olszanecka

I Klinika Kardiologii, Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego UJ CM

Adres do korespondencji: dr n. med. Agnieszka Olszanecka, I Klinika Kardiologii, Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego UJ CM, ul. Kopernika 17, 31-501 Kraków; e-mail: agnieszka.olszanecka@uj.edu.pl

Całodobowe monitorowanie ciśnienia (ABPM) ma ugruntowaną pozycję w diagnostyce i kontroli skuteczności leczenia nadciśnienia tętniczego. Wykazuje przewagę w stosunku do pomiarów tradycyjnych zarówno w zakresie rozpoznawania nadciśnienia, jak i przewidywania przyszłych epizodów sercowo-naczyniowych. Szerokie wskazania i coraz większa dostępność tej metody stwarzają konieczność znajomości standardów wykonywania i interpretacji wyników ABPM.

Wprowadzenie

W ostatnim czasie wysokość ciśnienia tętniczego krwi (CTK) zaczęto postrzegać jako zmienną ciągłą, niemożliwą do dokładnej oceny, z wyjątkiem dokonywania wielu pomiarów w różnych sytuacjach. Wiadomo, że ze względu na znaczną zmienność ciśnienia tętniczego i liczne czynniki, które na nią wpływają, pomiary ciśnienia wykonywane w gabinecie lekarskim mają ograniczoną wartość, mimo że nadal są podstawowym narzędziem diagnostyki nadciśnienia w codziennej praktyce lekarskiej. Warto sobie uświadomić, że w praktyce klinicznej pomiary ciśnienia tętniczego w gabinecie lekarskim mogą być jednymi z najmniej dokładnych badań, które jednocześnie mają największy wpływ na postępowanie z chorym.

Jedną z metod uprecyzyjnienia oceny wartości ciśnienia w pomiarach gabinetowych jest wykonanie serii pomiarów (zgodnie z aktualnie obowiązującymi wytycznymi postępowania w nadciśnieniu tętniczym należy przeprowadzić co najmniej dwa kolejne pomiary ciśnienia, a w przypadku ich rozbieżności – kolejne, pamiętając o konieczności oceny ciśnienia na obu ramionach oraz w pozycji stojącej u pacjentów z ryzykiem hipotonii ortostatycznej). Metodami umożliwiającymi ocenę ciśnienia tętniczego krwi poza gabinetem lekarskim są pomiary w warunkach domowych wykonywane samodzielnie przez pacjenta, a także 24-godzinna rejestracja ciśnienia (ABPM – ambulatory blood pressure monitoring). Całodobowe monitorowanie ciśnienia wykazuje przewagę w stosunku do pomiarów tradycyjnych zarówno w zakresie rozpoznawania nadciśnienia, jak i przewidywania przyszłych epizodów sercowo-naczyniowych. Pomimo niewątpliwej przydatności klinicznej ma jednak także pewne ograniczenia, m.in. wysoki koszt badania i niepewną powtarzalność wyników (choć większą niż w pomiarach tradycyjnych). Warto zaznaczyć, że liczba pomiarów automatycznych, nawet jeśli są one wykonywane co 15 minut, odpowiada zaledwie jednej tysięcznej wszystkich wartości ciśnienia tętniczego krwi generowanych w ciągu doby. Wyniki każdej analizy muszą więc być dużym uproszczeniem.

Od lat toczy się dyskusja nad interpretacją wyniku badania 24-godzinnej rejestracji ciśnienia, wartości progowych dla rozpoznania nadciśnienia, a także znaczenia oceny ciśnienia w godzinach nocnych czy podczas wysiłku fizycznego. Należy podkreślić...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wskazania do wykonania 24-godzinnej rejestracji ciśnienia tętniczego

Definicja nadciśnienia tętniczego określa ten stan jako trwale podwyższone ciśnienie równe lub przekraczające wartości 140/90 mmHg. Podstawą rozpoznania nadciśnienia tętniczego jest [...]

Zasady wykonywania 24-godzinnej rejestracji ciśnienia tętniczego

Aparat do 24-godzinnej rejestracji powinien posiadać walidację (lista walidowanych rejestratorów jest dostępna na stronie www.dableducational.org lub www.eshonline.org). Autorzy wytycznych Europejskiego Towarzystwa [...]

Raport z 24-godzinnej rejestracji ciśnienia tętniczego

Każdy wynik ABPM powinien spełniać standardy oceny, najlepiej z wygenerowaniem jednostronicowego raportu z graficznym wykresem wartości ciśnienia w ciągu całej doby, zawierającego informacje statystyczne [...]

Prawidłowy wynik ABPM

Liniowy związek ciśnienia tętniczego i ryzyka sercowo-naczyniowego powoduje, że wartości progowe dla rozpoznania nadciśnienia tętniczego w ABPM budzą nie mniej kontrowersji niż dla [...]

Profil dobowy i zmienność ciśnienia w ABPM

Dwudziestoczterogodzinny okres rejestracji ciśnienia może być podzielony na przedziały odpowiadające różnym aktywnościom chorego. Pierwsze dwie godziny po założeniu rejestratora przez niektórych [...]

Ograniczenia metody

Pomimo niekwestionowanej wartości ABPM ma wiele ograniczeń. Najważniejszym jest ciągle jeszcze niedostateczna dostępność metody. Nie można pominąć kwestii dyskomfortu związanego z badaniem, [...]

Kiedy powtarzać ABPM

U osób z ciśnieniem tętniczym krwi podwyższonym w pomiarach tradycyjnych i prawidłowym w ABPM (czyli z nadciśnieniem białego fartucha) eksperci zalecają potwierdzenie rozpoznania przez powtórzenie ABPM w ciągu [...]

Przypadki kliniczne

52-letnia farmaceutka, z nadciśnieniem tętniczym rozpoznanym przed 2 laty (najwyższe zmierzone wartości ok. 180/100 mmHg, ostatnio ciśnienia są dobrze kontrolowane). Nadciśnienie było [...]

OPIS PRZYPADKU 1

52-letnia farmaceutka, z nadciśnieniem tętniczym rozpoznanym przed 2 laty (najwyższe zmierzone wartości ok. 180/100 mmHg, ostatnio ciśnienia są dobrze kontrolowane). Nadciśnienie było [...]

OPIS PRZYPADKU 2

68-letni artysta grafik z ok. 10-letnim wywiadem nadciśnienia tętniczego, po przebyciu udaru pnia mózgu przed ok. 5 laty (bez deficytów neurologicznych), po [...]

OPIS PRZYPADKU 3

38-letni informatyk, administrator sieci komputerowej w dużej firmie, zgłosił się na konsultację kardiologiczną z powodu niecharakterystycznych dolegliwości bólowych w klatce piersiowej. Główną skargą są [...]

OPIS PRZYPADKU 4

47-letnia pacjentka, lekarz stomatolog, u której podczas badań okresowych stwierdzono podwyższone wartości ciśnienia – 148/104 mmHg (średnia z dwóch pomiarów), została z tego powodu [...]

Do góry