Lęk
Zaburzenia lękowe są częste i rozpoznaje się je nawet u 30% pacjentów z bólem w klatce piersiowej, u których ostatecznie stwierdza się niekardiologiczne tło dolegliwości.32 Ich objawy, w tym hiperwentylacja, duszność, kołatanie serca i ból w klatce piersiowej, mogą być bardzo podobne do obrazu klinicznego zawału. Zaburzenia lękowe występują 2-krotnie częściej u kobiet, co tylko pogarsza sytuację diagnostyczną, ponieważ to właśnie u nich zawał objawia się częściej nietypowo.
Podsumowanie
Przeoczeniem AMI najbardziej zagrożone są osoby, u których występuje niewiele typowych czynników ryzyka choroby wieńcowej – w młodszym lub podeszłym wieku, kobiety, chorzy na cukrzycę, a także pacjenci z nietypowym obrazem klinicznym i subtelnymi lub niediagnostycznymi zmianami w EKG. W celu ograniczenia błędów w rozpoznawaniu AMI należy:
1. Pamiętać o nietypowych objawach klinicznych zawału (duszność, zasłabnięcia, omdlenia, nudności/wymioty, wzmożona potliwość, męczliwość, nietypowa lokalizacja bólu – np. maska brzuszna).
2. Pamiętać o częstszym nietypowym obrazie klinicznym zawału w niektórych grupach (pacjenci w starszym wieku, kobiety, chorzy na cukrzycę, z niewydolnością serca), a także możliwości wystąpienia zawału w związku ze stresem emocjonalnym.
3. Pamiętać o charakterystyce bólu w klatce piersiowej i objawów towarzyszących, która zwiększa lub zmniejsza prawdopodobieństwo zawału:
- prawdopodobieństwo większe, jeżeli występują: promieniowanie do barku/ramienia po jednej lub obu stronach, dolegliwości wysiłkowe, a także współistnienie potliwości, nudności i/lub wymiotów
- prawdopodobieństwo mniejsze, jeżeli występują: ból opłucnowy, zależny od pozycji ciała, ostry/kłujący, powtarzalny podczas palpacji, a także brak dolegliwości wysiłkowych.
4. Nie przywiązywać zbytniej wagi do występowania klasycznych czynników ryzyka choroby wieńcowej, kiedy ocenia się prawdopodobieństwo zawału u konkretnego pacjenta.
5. Systematycznie oceniać zapis EKG, porównywać go z wcześniejszymi zapisami oraz dokonywać seryjnej rejestracji EKG.
6. Zwracać uwagę na elektrokardiograficzne cechy STEMI (wczesne wysokie załamki T, uniesienie/obniżenie ST), a także pamiętać o sytuacjach, w których obraz STEMI jest inny niż typowe uniesienie ST, wymaga zapisu z dodatkowych odprowadzeń lub trudno jest rozpoznać STEMI na podstawie EKG (zawał ściany tylnej, zawał prawej komory, uniesienie odcinka ST w odprowadzeniu aVR, LBBB, stymulacja komorowa).
7. Pamiętać o alternatywnych przyczynach zmian odcinka ST i załamków T.
8. Pamiętać o tym, że wcześniejsze „negatywne” wyniki diagnostyki w kierunku choroby wieńcowej nie wykluczają zawału.
9. Dokonywać seryjnych oznaczeń troponiny i pamiętać o alternatywnych przyczynach wzrostu jej stężenia.
10. Pamiętać o innych możliwych groźnych rozpoznaniach u pacjentów z bólem w klatce piersiowej (zatorowość płucna, rozwarstwienie aorty).