Nieswoiste choroby zapalne jelit dotyczą wszystkich grup wiekowych, rozpoznanie stawiane jest jednak najczęściej w drugiej i trzeciej dekadzie życia. Przewlekły charakter schorzeń oraz przebieg z okresami remisji i zaostrzeń wiążą się z wieloletnią farmakoterapią, częstymi hospitalizacjami, a także z leczeniem operacyjnym.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• przedstawić typowy obraz kliniczny, endoskopowy, radiologiczny i histologiczny nieswoistych chorób zapalnych jelit
• przeprowadzić diagnostykę choroby Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejącego zapalenia jelita grubego z uwzględnieniem stanu wymagającego hospitalizacji
• zaprezentować schematy terapeutyczne

Wprowadzenie

Nieswoiste choroby zapalne jelit (NZJ) to przewlekłe choroby zapalne o nie do końca poznanej etiologii i patofizjologii, związane m.in. z zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, pewnymi predyspozycjami genetycznymi oraz czynnikami środowiskowymi.^1-3 Do grupy tej należą choroba Leśniowskiego-Crohna (ChL-C) oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG). Ze względu na trudności diagnostyczne wyodrębniono nieokreślone zapalenie jelit (indeterminate colitis). Termin ten odnosi się do przypadków NZJ, w których obraz histopatologiczny jelita w materiale pooperacyjnym po kolektomii nie pozwala na pewne zróżnicowanie ChL-C i WZJG. Dodatkowo w klasyfikacji montrealskiej NZJ istnieje pojęcie nieswoistej choroby zapalnej jelita grubego – typ niesklasyfikowany (inflammatory bowel disease unclassified). Dotyczy ono pacjentów nieoperowanych, u których na podstawie obrazu klinicznego i dostępnych metod diagnostycznych nie można jednoznacznie zdiagnozować ChL-C lub WZJG. Nieswoiste choroby zapalne jelit dotyczą wszystkich grup wiekowych, rozpoznanie stawiane jest jednak najczęściej w drugiej i trzeciej dekadzie życia. Przewlekły charakter ChL-C i WZJG oraz przebieg z okresami remisji i zaostrzeń,wiążą się z wieloletnią, obciążającą farmakoterapią, wielokrotnymi hospitalizacjami, niezdolnością do pracy, a nierzadko z leczeniem operacyjnym.

Ponadto częstość zachorowań na NZJ wzrosła gwałtownie w ostatnich latach, również w Polsce, najprawdopodobniej za sprawą bardziej skutecznej diagnostyki oraz niekorzystnych zmian w stylu życia współczesnych społeczeństw.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego charakteryzuje się rozlanym, szerzącym się przez ciągłość procesem zapalnym obejmującym błonę śluzową jelita grubego. W zależności od rozległości zmian w jelicie wyróżniamy zapalenie odbytnicy, postać lewostronną i postać zajmującą całe jelito grube.