W Polsce w leczeniu zaburzeń snu najczęściej stosowane są pochodne benzodiazepiny, w przypadku których działanie nasenne to jeden z wielu efektów klinicznych. Tymczasem w terapii wystarczają w pełni niebenzodiazepinowe leki nasenne.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• określić najczęstsze przyczyny uzależnień od leków nasennych
• znać obraz kliniczny uzależnień
• określić zasady leczenia lekami nasennymi
• opisać postępowanie profilaktyczne uzależnień
• opisać postępowanie terapeutyczne w uzależnieniach

Wprowadzenie

Zaburzenia snu, na czele z bezsennością, stanowią poważny problem medyczny i społeczny. Zgodnie z definicją bezsenność to trudności z zaśnięciem lub utrzymaniem snu podczas więcej niż trzech nocy w ciągu tygodnia przez czas dłuższy niż jeden miesiąc.

Zaburzenia snu pojawiają się u osób w każdym wieku. Dotyczą nie tylko dorosłych. Już u dzieci i młodzieży obserwujemy wiele kłopotów z zaśnięciem lub zakłóconym rytmem dobowym, co powinno skłonić do pogłębionej analizy przyczyn tego stanu. Bezsenność to najczęstsze zaburzenie snu. Okresowo cierpi na nią 30% populacji ogólnej. O takim rozpoznaniu decyduje często subiektywne odczucie pacjenta i pogorszenie jego funkcjonowania w ciągu dnia.

Dane prezentowane przez czołowych badaczy snu pokazują, że zaburzeń oraz deprywacji snu nie można lekceważyć. Utrzymujące się problemy ze snem wymagają leczenia. Podczas diagnozy należy brać pod uwagę subiektywne poczucie niewyspania i zmęczenia chorego, znajdujące potwierdzenie w gorszej jakości pracy, kłopotach z koncentracją czy w drażliwości i chwiejności emocjonalnej. Tacy pacjenci skarżą się na niewyspanie, niemożność zaśnięcia, mimo że długość ich snu mieści się w granicach normy.

Leczenie zaburzeń snu poprawia jakość życia i chroni przed rozwojem chorób somatycznych mających związek z jego deprywacją. Według danych WHO sen jest coraz krótszy – pojawia się coraz więcej nieprawidłowości, czynników zakłócających wynikających ze stanu somatycznego, psychicznego oraz oddziaływań zewnętrznych, z których najpowszechniejszy jest hałas.

Zaburzenia snu muszą prowadzić do pogorszenia samopoczucia w ciągu dnia. Bezsenność jest zaburzeniem, które może dotyczyć człowieka w każdym okresie życia, powszechnie wiadomo jednak, że ryzyko wystąpienia tej dolegliwości wzrasta z wiekiem. Poprawa samopoczucia skłania do zażywania nadmiernej ilości leków nasennych, co może prowadzić do uzależnienia.

W następstwie stosowania każdej substancji leczniczej obok pożądanego efektu terapeutycznego mogą się pojawić różnego rodzaju działania niepożądane. Niektóre z nich towarzyszą prawidłowo prowadzonej terapii, inne należą do powikłań jatrogennych wy...