Dietą mającą pozytywny wpływ na glikemię jest dieta prawidłowo zbilansowana, bogata w antyoksydanty i odpowiedniej jakości kwasy tłuszczowe. W artykule opisano, jak pod tym kątem sprawdzają się 3 rodzaje diet: roślinna, ketogenna i paleo.

Wprowadzenie

Nadmierne spożycie żywności wysoko przetworzonej, w tym źródeł łatwo przyswajalnych monosacharydów, sprzyja rozwojowi hiper-, a następnie hipoglikemii. Zaburzenia metabolizmu węglowodanów wywołane przez czynniki środowiskowe mogą zwiększać ryzyko pojawienia się powikłań mikronaczyniowych, nadwagi i otyłości oraz gromadzenia się tkanki tłuszczowej w obrębie jamy brzusznej. Stwarza to dogodne warunki do rozwoju insulinooporności, stanu zapalnego, cukrzycy typu 2 czy nadciśnienia.

Duże wahania glikemii i upośledzenie mechanizmów jej kontroli predysponują pacjentów do większej śmiertelności w przebiegu choroby niedokrwiennej serca. W przypadku zwiększonego ryzyka rozwoju miażdżycy na szczególną uwagę zasługuje utrzymująca się hiperglikemia, która wpływa na wzrost stężenia hemoglobiny glikowanej (HbA_1c). W generowaniu stężenia HbA_1c bierze udział glikemia na czczo oraz glikemia poposiłkowa. Parametr ten najlepiej koreluje ze średnią glikemią w ciągu dnia, a jego wielkość jest odbiciem tej średniej w okresie ok. 3 miesięcy.

Programy lecznicze w połączeniu z edukacją żywieniową pacjentów oraz trwałymi zmianami stylu życia dają większą szansę na redukcję ryzyka powikłań zdrowotnych, które wynikają z zaburzenia metabolizmu węglowodanów.¹ Najlepiej znanym pacjentom postępowaniem żywieniowym jest kierowanie się wskaźnikiem glikemicznym (GI – glycemic index) produktów i potraw. W badaniu Nurses’ Health Study u kobiet stosujących dietę o niskim GI rzadziej dochodziło do incydentów sercowo-naczyniowych.²

Celem coraz większej liczby eksperymentów naukowych jest ustalenie, jak na wyrównanie glikemii wpływają dieta roślinna (plant-based diet), ketogenna oraz dieta paleo. Podstawą diety roślinnej są jak najmniej przetworzone produkty roślinne: warzywa, owoce, zboża, nasiona roślin strączkowych oraz orzechy i pestki, z wykluczeniem produktów pochodzenia zwierzęcego lub ich kontrolowaną, niewielką podażą. Dieta ketogenna zakłada 90% spożycie energii pochodzącej z kwasów tłuszczowych, spożycie białka na poziomie 1 g/kg m.c. oraz minimalne spożycie węglowodanów. Celem tej diety jest wytworzenie ciał ketonowych. Wreszcie dieta paleo dopuszcza spożycie warzyw, owoców, orzechów, ryb, chudych mięs i jaj, jednak wyklucza nabiał, zboża, nasiona roślin strączkowych i cukier rafinowany.