Artykuł przedstawia praktyczne narzędzia i wskazówki, które mogą być wykorzystywane przez lekarzy do odzyskiwania i rozwijania dobrostanu w życiu zawodowym i osobistym poprzez pogłębienie swojej samoświadomości. Omówione zostaną zajęcia o charakterze mindfulness oraz Balintowski Trening Grupowy, które w wielu państwach stanowią element programów nauczania medycyny zarówno na poziomie przeddyplomowym, jak i kształcenia specjalistycznego, a ponadto są oferowane pracownikom szpitali i przychodni. Zostanie też wskazana rola rozwijania duchowości lekarzy i pozostałego personelu diagnostyczno-terapeutycznego jako istotnego elementu ich kształcenia.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien:

• umieć wyjaśnić rolę dobrostanu psychicznego i społecznego lekarza
• rozumieć znaczenie poznania własnych myśli, postaw i przekonań
• umieć zidentyfikować „zdrowe” i „niezdrowe przekonania”
• rozumieć pojęcie uważności i znać metody jej rozwijania
• umieć wyjaśnić pojęcie duchowości w zawodzie lekarza
• znać przykłady technik zapobiegających rozwojowi wypalenia zawodowego

Wprowadzenie

Tak jak wskazywaliśmy w poprzednich artykułach naszego cyklu, dbałość o własne zdrowie zarówno fizyczne, jak i psychiczne w wymiarze indywidualnym i społecznym uważana jest nie tylko za pożądaną, ale wręcz konieczną kompetencję współczesnego lekarza. Problematykę znaczenia umiejętności samorefleksji dla dobrostanu lekarzy oraz ich relacji z pacjentami i członkami zespołu diagnostyczno-terapeutycznego, a poprzez to dla bezpieczeństwa pacjentów i podnoszenia standardów opieki zdrowotnej, poruszaliśmy w naszym cyklu wielokrotnie, pisząc między innymi o refleksyjnej praktyce, umiejętnościach komunikacji, rozwiązywaniu konfliktów, empatii czy też strategiach mentoringu i wsparcia. Tym razem chcemy zapoznać Czytelników z praktycznymi narzędziami i wskazówkami, które mogą być wykorzystywane przez lekarzy do odzyskiwania i rozwijania dobrostanu w życiu zawodowym i osobistym poprzez pogłębienie ich samoświadomości. Jedną z zasadniczych cech opisanych poniżej strategii jest możliwość udziału w nich wszystkich członków zespołów diagnostyczno-terapeutycznych, a nawet wszystkich pracowników szpitali i przychodni zaangażowanych w bezpośrednią pracę z pacjentem, czyli nie tylko lekarzy, pielęgniarek czy psychologów, lecz także na przykład rejestratorów, opiekunów, pracowników socjalnych i nauczycieli na oddziałach pediatrycznych. Wspólny udział tych wszystkich osób w treningach pogłębiających umiejętności refleksji umożliwia lepsze wzajemne rozumienie problemów napotykanych w codziennej pracy, a dzięki temu lepszą współpracę interprofesjonalną i stopniową transformację oddzielnych, niekiedy skonfliktowanych zawodów w kierunku jednej profesji osób opiekujących się pacjentami.