Kardiologia

Rola trzewnej tkanki tłuszczowej w rozwoju zespołu metabolicznego

lek. Leontyna Wylężek1
lek. Krzysztof Buczkowski1
dr n. med. Michał Dyaczyński1
dr hab. n. med. Michał Kukla2
dr hab. n. med. Marek Waluga2

1Oddział Chirurgiczny Ogólny, Szpital Miejski w Siemianowicach Śląskich

2Katedra i Klinika Gastroenterologii i Hepatologii, Wydział Lekarski w Katowicach, Śląski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji: dr hab. n. med. Marek Waluga, Katedra i Klinika Gastroenterologii i Hepatologii, Wydział Lekarski, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Medyków 14, 40-752 Katowice. E-mail: mwaluga@sum.edu.pl

Zespół metaboliczny (MS – metabolic syndrome) jest rozpoznawany na podstawie współwystępowania poniższych kryteriów: zaburzenia lipidowe (takie jak: hipertriglicerydemia, czyli stężenie triglicerydów >150 mg/dl, lub leczenie dyslipidemii), obniżone stężenie cholesterolu frakcji HDL <40 mg/dl u mężczyzn i <50 mg/dl u kobiet lub leczenie dyslipidemii, ciśnienie tętnicze >130/85 mmHg lub leczenie nadciśnienia tętniczego, glikemia na czczo >100 mg/dl lub leczenie cukrzycy typu 2. Ze względu na długoletnie obserwacje i badania, w wyniku których stwierdzono naczelną rolę otyłości trzewnej w rozwoju MS, w 2009 roku do kryteriów jego rozpoznania dołączono obligatoryjnie występowanie otyłości brzusznej (w populacji europejskiej u mężczyzn obwód talii >94 cm, a u kobiet >80 cm) oraz współistnienie co najmniej dwóch z wyżej wymienionych nieprawidłowych pomiarów. Trzewna tkanka tłuszczowa ze względu na swój profil metaboliczny, a przede wszystkim w wyniku zaburzenia jej homeostazy i nieprawidłowego funkcjonowania odgrywa kluczową rolę w rozwoju MS. Może być źródłem rozwoju hiperinsulinemii, insulinooporności, zaburzeń lipidowych, wielu powikłań narządowych, w tym niealkoholowej choroby stłuszczeniowej wątroby, czy też rozwoju miażdżycy prowadzącej do chorób sercowo-naczyniowych. Tkanka tłuszczowa trzewna jako gruczoł endokrynny produkuje liczne hormony aktywne metabolicznie zwane adipokinami, które mogą wpływać na rozwój MS. W niniejszym artykule zostaną przedstawione niektóre aspekty funkcjonowania trzewnej tkanki tłuszczowej i jej wpływ na rozwój MS oraz związane z nim ustrojowe powikłania metaboliczne.

Wprowadzenie

Zespół metaboliczny jest głównym i stale nasilającym się wyzwaniem dla zdrowia publicznego na całym świecie, a w szczególności dla krajów wysoko rozwiniętych. Z MS nieodzownie wiąże się pięciokrotny wzrost ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 i dwukrotny chorób sercowo-naczyniowych w ciągu 5-10 lat.1 Ponadto ryzyko wystąpienia udaru niedokrwiennego mózgu zwiększa się 2-4 razy, a zawału mięśnia sercowego 3-4 razy.2

Pojęcie zespołu metabolicznego zostało wprowadzone już w latach 20. XX wieku, jednak jako jednostka chorobowa zaczął on funkcjonować znacznie później. W 1947 r. Jean Vague wykazał zależność między występowaniem otyłości brzusznej, zaburzeniami met...

Częstość występowania zespołu metabolicznego na całym świecie waha się od <10% do nawet 84%, w zależności od regionu.7,8 Według szacunku International Diabetes Federation (IDF) u około 1/4 populacji dorosłych na świecie występuje zespół metabolicz...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Tkanka tłuszczowa

Ustrojowa tkanka tłuszczowa stanowi depozyt zapasów materiału energetycznego, jakim jest tłuszcz, ale również okazała się gruczołem wydzielania endokrynnego rozmieszczonym w całym organizmie. [...]

Adipokiny

Ostatnie dziesięciolecia obfitują w prace badawcze nad aktywnością metaboliczną tkanki tłuszczowej. Obecnie tkanka tłuszczowa uznawana jest za największy gruczoł endokrynny organizmu ludzkiego. [...]

Podsumowanie

Niniejsza praca poglądowa ma na celu pokazać, jak wiele czynników generowanych przez tkankę tłuszczową, a w szczególności tkankę tłuszczową trzewną (wisceralną), wpływa na [...]

Do góry