Gastroenterologia

Diagnostyka różnicowa krwawienia z odbytu

dr n. med. Monika Rucińska

Katedra Onkologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Adres do korespondencji: dr n. med. Monika Rucińska, Katedra Onkologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, al. Wojska Polskiego 37, 10-228 Olsztyn

Krwawienie z przewodu pokarmowego może pochodzić z jego górnego lub dolnego odcinka. Najczęstszą przyczyną krwawienia z odbytu jest choroba hemoroidalna, niemniej poza nią wiele innych chorób lub stanów może prowadzić do tego zaburzenia. W związku z tym konieczne jest przeprowadzenie dokładnej diagnostyki w celu ustalenia pewnego rozpoznania. Dużym błędem w procesie diagnostycznym jest pominięcie badania per rectum oraz zaniechanie wykonania badania endoskopowego jelita.

Wprowadzenie

Krwawienie z przewodu pokarmowego jest przyczyną około 150/100 000 hospitalizacji i wiąże się z 5-10% śmiertelnością.1 Dzieli się je zależnie od pochodzenia na krwawienie z górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego. 20-33% krwawień z przewodu pokarmowego to krwawienia z odcinka dolnego.2 Ten typ krwawienia częściej występuje u mężczyzn i u osób starszych. Śmiertelność spowodowana krwawieniami z dolnego odcinka przewodu pokarmowego jest niższa niż w przypadku krwawień z górnego odcinka i wynosi <5%.3,4

Krwawienie z odbytu, czyli obecność świeżej krwi lub skrzepów krwi w stolcu lub tylko na papierze toaletowym, najczęściej zauważa sam chory po oddaniu stolca. Krwawienie to najczęściej pochodzi z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, czasami jednak może być też związane z krwawieniem z górnego odcinka z szybkim pasażem krwi przez jelita. Krwawienie z odbytu może być jedynym objawem zgłaszanym przez pacjenta lub mogą mu towarzyszyć inne symptomy, takie jak: zaburzenia oddawania stolca, parcie na stolec, biegunki, zaparcia, bóle, objawy niedokrwistości.

Najczęstszą przyczyną krwawienia z odbytu jest choroba hemoroidalna.

Inne stosunkowo częste przyczyny krwawienia z odbytu to:

  • uchyłki jelita grubego
  • polipy jelita grubego
  • choroby zapalne jelit
  • szczeliny odbytu
  • zmiany naczyniowe jelita (angiodysplazja)
  • rak jelita grubego.


Bardzo rzadkie przyczyny krwawienia z odbytu to:

  • wrzód samotny odbytnicy
  • choroby pasożytnicze
  • endometrioza
  • zespół Dieulafoya okrężnicy
  • zapalenie naczyń
  • zmiany niedokrwienne jelit
  • czerniak błony śluzowej odbytnicy
  • zmiany po radioterapii
  • powikłania polipektomii
  • powikłania biopsji gruczołu krokowego.


Wobec ewentualnych licznych przyczyn krwawienia z odbytu konieczna jest ich dokładna diagnostyka i pewne ustalenie ostatecznego rozpoznania. Chociaż najczęstszą przyczyną krwawienia z odbytu są hemoroidy, występowanie krwi w stolcu może być też objawem raka jelita grubego. Częstość poszczególnych przyczyn jest bardzo różna w zależności od opracowania.5-8

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Badanie podmiotowe

W badaniu podmiotowym należy orientacyjnie określić, czy krwawienie pochodzi jedynie z odbytu, czy doszło do niego już w jelicie grubym (krew tylko na papierze [...]

Badanie przedmiotowe

Badanie przedmiotowe to oczywiście badanie palcem przez odbyt (per rectum). Oglądając okolicę odbytu, można zdiagnozować choroby, które mogą powodować krwawienia, np. [...]

Badania laboratoryjne

Przy dłużej trwającym krwawieniu stwierdza się niedokrwistość. Jeżeli przyczyną krwawienia są choroby związane z zapaleniem, obserwuje się podwyższony poziom wykładników stanu zapalnego [...]

Badania endoskopowe

Następnym etapem jest wziernikowanie anoskopem lub rektoskopem. Jeżeli pacjent jest młody (

Badania obrazowe

Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny są badaniami pomocnymi w diagnostyce zmian w jelicie grubym, w tym skutkujących krwawieniem. Kolonografia metodą tomografii komputerowej (z podwójnym kontrastem) może [...]

Utajone krwawienia z przewodu pokarmowego

Odrębny problem stanowią utajone krwawienia z przewodu pokarmowego. Dotyczy to sytuacji, gdy nie stwierdza się cech jawnego krwawienia z przewodu pokarmowego. Utajone krwawienia [...]

Podsumowanie

Podsumowując, należy stwierdzić, że mimo iż to choroba hemoroidalna jest najczęstszą przyczyną krwawień z odbytu, nigdy nie można zaniedbywać odpowiedniej diagnostyki różnicowej, [...]

Do góry