Gastroenterologia

Eradykacja H. pylori – za i przeciw

dr hab. n. med. Dorota Waśko-Czopnik

Katedra i Klinika Gastroenterologii i Hepatologii, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Adres do korespondencji: dr hab. n. med. Dorota Waśko-Czopnik
Katedra i Klinika Gastroenterologii i Hepatologii, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, ul. Borowska 213, 50-556 Wrocław
e-mail: dorota.wasko-czopnik@umed.wroc.pl

  • Omówienie diagnostyki i leczenia zakażenia Helicobacter pylori na podstawie ostatnich wytycznych z Maastricht V/Florencji i obowiązującego konsensusu Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii
  • Strategia postępowania „badaj i lecz”
  • Metody leczenia opierające się na terapii poczwórnej z bizmutem i bez niego

Od czasu odkrycia znaczenia Helicobacter pylori jako istotnego czynnika patogennego w chorobach żołądka i dwunastnicy, a także wraz z postępem wiedzy na temat tej bakterii wielokrotnie zmieniano podejście zarówno do diagnostyki, jak i do leczenia wywołanej przez nią infekcji. Pierwszy konsensus powstał w 1996 r. w Maastricht i następnie co kilka lat był aktualizowany. Obecnie w zaleceniach europejskich obowiązuje konsensus Maastricht V/Florencja z 2016 r., natomiast w Polsce ostatnie wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii z 2014 r. dotyczące diagnostyki i leczenia H. pylori.

Zakażenie H. pylori jest powszechne zarówno w Polsce, jak i na świecie. Szacuje się, że nawet połowa populacji ogólnoświatowej jest zainfekowana tą bakterią. Człowiek stanowi jej naturalny rezerwuar. Bakteria przenosi się z człowieka na człowieka, zatem do infekcji dochodzi już zazwyczaj w dzieciństwie wśród członków rodziny. Bakteria bytuje w żołądku pod warstwą śluzu w środowisku mikroaerofilnym, lokalizując się najczęściej w okolicy przedodźwiernikowej, choć może obejmować cały żołądek. Przetrwanie w tych trudnych warunkach jest możliwe dzięki wytwarzanej przez bakterie ureazie rozkładającej mocznik do amoniaku i dwutlenku węgla. Amoniak, tworząc w środowisku wodnym zasadowe jony amonowe i zmieniając pH otoczenia bakterii, umożliwia jej przetrwanie w kwaśnej treści żołądka1,2.

Mimo ewidentnego i udowodnionego związku pomiędzy zakażeniem a rozwojem chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego większość zainfekowanych osób nie ma żadnych objawów, a jedynie u 10-20% rozwijają się schorzenia zależne od zakażenia. Niemniej są one często na tyle poważne, że terapię należy prowadzić według określonych wytycznych. Problemem staje się malejący odsetek skuteczności eradykacji po zastosowaniu obowiązujących schematów lekowych, co wiąże się z narastającą opornością bakterii na antybiotyki3,4.

Wskazania do eradykacji

Wskazania do eradykacji H. pylori wielokrotnie ewoluowały w ostatnich latach, niektóre z nich nadal są uważane za kontrowersyjne i budzą wątpliwości, dlatego stanowią przyczynek do dalszych badań. W tabeli 1 zestawiono aktualne wskazania do leczen...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wskazania do eradykacji

Wskazania do eradykacji H. pylori wielokrotnie ewoluowały w ostatnich latach, niektóre z nich nadal są uważane za kontrowersyjne i budzą wątpliwości, dlatego stanowią przyczynek [...]

Diagnostyka infekcji H. pylori

Diagnostyka infekcji H. pylori obejmuje metody inwazyjne i nieinwazyjne, których dobór powinien zależeć od sytuacji klinicznej i planowanej diagnostyki, np. endoskopii. Jako metodę [...]

Leczenie infekcji H. pylori

Leczenie H. pylori w dobie szerokiego zastosowania antybiotyków i szybkiego nabywania na nie oporności powoli staje się coraz trudniejszym wyzwaniem, zwłaszcza że oporność [...]

Podsumowanie

Zakażenie H. pylori jest chorobą infekcyjną, która może prowadzić do poważnych powikłań chorobowych, choć u większości pacjentów nie wywołuje objawów. Zgodnie z wytycznymi [...]

Do góry