Wytyczne w praktyce

Postępowanie w zespole antyfosfolipidowym u dorosłych – rekomendacje EULAR

dr hab. n. med., prof. nadzw. NIGRiR Marzena Olesińska

Klinika i Poliklinika Układowych Chorób Tkanki Łącznej, Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji, Warszawa

Adres do korespondencji: dr hab. n. med., prof. nadzw. NIGRiR Marzena Olesińska
Klinika i Poliklinika Układowych Chorób Tkanki Łącznej, Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji
ul. Spartańska 1, 02-637 Warszawa

  • Omówienie rekomendacji EULAR z 2019 r. dotyczących postępowania w zespole antyfosfolipidowym u dorosłych pacjentów
  • Stratyfikacja ryzyka powikłań zespołu antyfosfolipidowego jako kluczowy element wyboru odpowiedniej terapii
  • Sposób intensyfikacji leczenia antagonistami witaminy K z docelową zmianą INR oraz sytuacje wymagające włączenia kwasu acetylosalicylowego w małych dawkach lub heparyny drobnocząsteczkowej  

Zespół antyfosfolipidowy (APS – antiphospholipid syndrome) jest nabytą chorobą autoimmunologiczną o różnorodnym obrazie klinicznym zależnym od zmian zakrzepowo-zatorowych w naczyniach krwionośnych i od powikłań położniczych. Cechą charakterystyczną jest obecność przeciwciał antyfosfolipidowych (APL – antiphospholipid antibodies). Zespół antyfosfolipidowy może występować samoistnie lub z innymi chorobami autoimmunologicznymi, najczęściej z toczniem rumieniowatym układowym (SLE – systemic lupus erythematosus). Do rozpoznania APS konieczne jest spełnienie co najmniej 1 kryterium klinicznego (zakrzepica lub strata ciąży) oraz co najmniej 1 kryterium laboratoryjnego – w ≥2 oznaczeniach w odstępie co najmniej 12 tygodni występowanie ≥1 z następujących APL:

  • przeciwciała antykardiolipinowe (ACL – anticardiolipin antibodies) w klasie IgG/IgM
  • przeciwciała przeciwko β2-glikoproteinie I (anti-β2-GPI) w klasie IgM/IgG
  • antykoagulant toczniowy (LA – lupus anticoagulant)1.


Osoby z przeciwciałami antyfosfolipidowymi, lecz bez objawów klinicznych zespołu antyfosfolipidowego nie spełniają kryteriów klasyfikacyjnych choroby, ale w zależności od profilu APL i innych czynników mogą być zagrożone większym ryzykiem zakrzepowym i strat ciąży. Profilem APL wysokiego ryzyka określa się:

  • obecność antykoagulantu toczniowego lub
  • 2 podtypów przeciwciał antyfosfolipidowych (w dowolnej kombinacji: LA, ACL lub anty-β2-GPI) lub
  • wszystkich 3 podtypów APL lub
  • utrzymujące się wysokie miana APL (tab. 1).

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Komentarz

W 40-letniej historii APS jest to pierwsze opracowanie ujednoliconych zaleceń postępowania. Dotychczasowe publikacje dotyczyły doświadczeń pojedynczych ośrodków, od niedawna dostępne są wyniki [...]

Do góry