Wytyczne w praktyce

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – rekomendacje ACG

dr n. med. Anna Pietrzak

Klinika Gastroenterologii Onkologicznej, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa
Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Onkologii Klinicznej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

Adres do korespondencji:

dr n. med. Anna Pietrzak

Klinika Gastroenterologii Onkologicznej,

Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy

ul. Roentgena 5, 02-781 Warszawa

tel. 22 546 23 28

  • Omówienie wytycznych American College of Gastroenterology (ACG) z 2019 r. dotyczących postępowania u dorosłych z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego
  • Różnice w stosunku do poprzednich rekomendacji, uwzględnienie podobieństw i odrębności w porównaniu z wytycznymi European Crohn’s and Colitis Organisation (ECCO)  
  • Możliwości implementacji zaleceń ACG i ECCO w Polsce

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) jest jedną z dwóch przewlekłych, nieuleczalnych chorób jelit mediowanych immunologicznie; druga to choroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC). Wrzodziejące zapalenie jelita grubego objawia się nagłym, bolesnym parciem na stolec, bólem brzucha i krwistą biegunką. Gdy choroba przybiera cięższą postać, dołączają objawy ogólne: gorączka, chudnięcie, niedobory wykazywane w badaniach laboratoryjnych i wysokie wykładniki zapalenia. Endoskopowo stwierdza się zmiany zapalne o różnym nasileniu idące w sposób ciągły od odbytnicy ku proksymalnym częściom okrężnicy. W najcięższych przypadkach zajęte jest całe jelito grube. Typowo choroba przebiega z okresami zaostrzeń i remisji. Rokrocznie zapadalność rośnie na całym świecie i szacuje się, że w samych tylko Stanach Zjednoczonych i w Europie choruje 2 mln osób, a w skali świata liczby te są znacznie większe. Choć do rozpoznania może dojść w każdym wieku, chorują przede wszystkim osoby młode, szczyt zapadalności przypada na 15-30 r.ż. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego ze względu na swoją przewlekłość i nie zawsze możliwy do przewidzenia przebieg wpływa istotnie negatywnie na jakość życia.

Rozpoznanie, ocena zasięgu i czynników rokowniczych

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego należy podejrzewać u każdego pacjenta z krwistą biegunką i pilną potrzebą wypróżnienia po wykluczeniu etiologii infekcyjnej, w szczególności zakażenia Clostridium difficile. Podstawową rolę w diagnostyce odgrywa ileokolonoskopia (endoskopowa ocena jelita grubego i końcowego odcinka jelita cienkiego), natomiast ostateczne rozpoznanie ustala się na podstawie charakterystycznych nieprawidłowości w badaniu mikroskopowym. Zasięg choroby, oceniany na postawie zmian histologicznych, może 1) obejmować dystalne 18 cm jelita grubego – wówczas rozpoznaje się proctitis ulcerosa, 2) sięgać do zagięcia śledzionowego (lewostronne zapalenie) lub 3) powyżej, wtedy mówimy o rozległym WZJG. W ocenie endoskopowej ciężkości zmian wykorzystywana jest czterostopniowa skala Mayo (tab. 1). Jeśli nie ma zmian w jelicie cienkim, co mogłoby wskazywać na ChLC, ocena obrazowa czy endoskopowa pozostałych odcinków przewodu pokarmowego nie jest konieczna.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Cele leczenia pacjentów z WZJG

Wybór terapii indukcyjnej i podtrzymującej powinien zależeć od zasięgu choroby, jej ciężkości i czynników prognostycznych. Leczenie wstępne powinno być skupione na przywróceniu prawidłowej [...]

Leczenie WZJG

Generalną zasadą leczenia jest to, że im większy zasięg i/lub cięższy przebieg, tym agresywniejsze powinno być leczenie. Wyjątek stanowią osoby z łagodną [...]

Profilaktyka raka jelita grubego u pacjentów z WZJG

Po 8 latach od rozpoznania choroby o zasięgu większym niż zapalenie odbytnicy, w okresie remisji, należy wykonać pierwszą, tzw. indeksową, kolonoskopię z pobraniem licznych [...]

Nowości i komentarze

Kalprotektyna, białko cytozolowe granulocytów, pojawia się w stolcu, gdy komórki zapalenia naciekają błonę śluzową (przede wszystkim) okrężnicy. Jej obecność świadczy o aktywnym zapaleniu [...]

Nieprecyzyjne kryteria i definicje nadzoru onkologicznego według ACG

W przeciwieństwie do wytycznych europejskich autorzy rekomendacji amerykańskich nie określają jednoznacznie grup ryzyka i precyzyjnych interwałów czasowych, pozostawiając pole do interpretacji lekarzom. W wytycznych [...]

Podsumowanie

Najnowsze wytyczne ACG dotyczące postępowania w WZJG nie zmieniają w sposób przełomowy naszego podejścia do leczenia, ale systematyzują i porządkują najnowsze doniesienia, wiedzę i zalecenia [...]

Do góry