Rycina 10. Leukoencefalopatia wskutek niedoboru liazy adenylobursztynianowej (ADSL). MR, sekwencja T2, w przekroju strzałkowym widoczne zajęcie całej istoty białej półkul mózgu z przewagą w okolicach tylnych. Widoczne też uszkodzenie jąder zębatych móżdżku. Dziewczynka 2-miesięczna z lekooporną padaczką od okresu noworodkowego i postępującym zanikiem mózgowia. W wieku 4 miesięcy dziecko zmarło
Obraz MR mózgu wykazuje postępujące uszkodzenie całej istoty białej oraz zaniki korowo-podkorowe; na hipomielinizację nakłada się z czasem demielinizacja, która może się ujawnić po nagłym pogorszeniu stanu ogólnego dziecka (ryc. 10). Chorobę można wykryć na podstawie obecności dwóch metabolitów przemiany puryn w moczu i płynie mózgowo-rdzeniowym: bursztynyloadenozyny (s-Ado – succinyladenosine) i rybozydu bursztynyloaminoimidazolokarboksamidu (SAICAr – succinylaminoimidazole carboxamide riboside). Neuropatologicznie widoczne jest uszkodzenie wszystkich elementów tkanki mózgowej – zarówno neuronów wraz z aksonami, jak i astrogleju oraz oligodendrogleju. W strukturach zmielinizowanych widać rozpad osłonek mielinowych. Przypuszcza się, że przyczynę uszkodzeń stanowi toksyczne działanie metabolitów przemian pośrednich puryn.3,13 Diagnostyka genetyczna jest niezbędna w poradnictwie genetycznym.
Leczenie i postępowanie we wrodzonych chorobach istoty białej
W większości LD i gLE możliwe jest jedynie leczenie objawowe i wspierające (rehabilitacja zapobiegająca przykurczom, terapia zajęciowa, prawidłowe odżywianie drogą przezskórnej gastrostomii). W okresie przedobjawowym MLD, GLD oraz X-ALD skuteczne okazało się allogeniczne przeszczepienie szpiku. Z tego leczenia może skorzystać jedynie rodzeństwo probanta (pierwszego chorego w rodzinie) obciążone defektem genetycznym, ponieważ procedury związane z przygotowaniem do przeszczepienia są zbyt obciążające dla chorego z uszkodzeniem OUN. Ze względu na ryzyko choroby przeszczep przeciw gospodarzowi konieczne jest też bardzo staranne dobranie pod względem zgodności tkankowej.
Ostatnio prowadzone są badania nad terapią genową m.in. w X-ALD z zastosowaniem lentiwirusów jako wektorów wprowadzających prawidłowy gen. Olej Lorenza normalizujący jedynie stężenie VLCFA (C22-C26) w surowicy nie jest skuteczny, ponieważ nie ma wpływu na wewnątrzkomórkowy metabolizm. W pozostałych LD, takich jak np. VWM oraz LD o podłożu mitochondrialnym, ważne jest zapobieganie czynnikom mogącym prowadzić do dramatycznych pogorszeń, jak np. urazy głowy, gorączka czy silny stres emocjonalny.11,15
Już po napisaniu tej pracy pojawił się wartościowy artykuł Vanderver16 na temat leukodystrofii u dorosłych. Autorka podaje w nim m.in., które LD mogą rozpocząć się zmianami ogniskowymi w obrazie MR.