Sarkoidoza oczna i zespół Heerfordta – przegląd piśmiennictwa

lek. Anna Modrzejewska1
lek. Tomasz Kubacki1
mgr Ada Wiśniewska2

1Klinika i Katedra Okulistyki PUM, Szczecin

2Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej PUM, Szczecin

Adres do korespondencji: lek. Tomasz Kubacki, Katedra i Klinika Okulistyki Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, e-mail: orkat@o2.pl

W artykule przedstawiono częstość występowania, objawy kliniczne i leczenie sarkoidozy ocznej oraz zespołu Heerfordta – na podstawie literatury światowej.

Sarkoidoza oczna

Sarkoidoza to wieloukładowa ziarniniakowa choroba o podłożu immunologicznym, a predyspozycjach genetycznych. Występuje w Polsce z częstością 10/100 000 osób, głównie w wieku 20-29 lat oraz >50 r.ż. Najczęściej objawia się obustronnym zajęciem węzłów chłonnych wnęk płucnych, naciekami śródmiąższowymi płuc, zmianami ocznymi, skórnymi i stawowymi.1

Objawy oczne są obecne u 11-83% chorych na sarkoidozę i w 20-30% przypadków stanowią pierwszą manifestację tej choroby układowej.2,3 Zapalenie błony naczyniowej oraz zmiany ziarniniakowe na spojówce powiekowej to najczęstsze symptomy sarkoidozy ocznej.4,5 Według danych z piśmiennictwa zapalenie naczyniówki występuje u 30-70% chorych na sarkoidozę, a guzki spojówki powiekowej – u 40%.6

Zapalenie błony naczyniowej u pacjentów z sarkoidozą jest zwykle obustronne i przewlekłe, dotyczy na ogół części pośredniej błony naczyniowej.6 Szczyt zachorowań na zapalenie błony naczyniowej występuje między 20 a 30 r.ż. oraz między 50 a 60 r.ż. Najczęściej opisywane objawy kliniczne to przekrwienie spojówek, ból gałki ocznej, światłowstręt i pogorszenie widzenia.3 W badaniu okulistycznym zapalenia części przedniej błony naczyniowej można zaobserwować osady sadłowate rogówki, wysięk w komorze przedniej, zrosty tęczówkowe przednie i tylne oraz guzki tęczówki. Zapalenie części pośredniej błony naczyniowej może objawiać się jako wysięk w komorze ciała szklistego lub konglomeraty zapalne, tzw. kule śnieżne. Zapalenie części tylnej to: pochewki zapalne okołonaczyniowe, zakrzepy żylne, obrzęk plamki żółtej, wysięki siatkówkowe dające objaw kapiącej świecy, ziarniniaki naczyniówki (żółte, małe, okrągłe rozsiane zmiany lub duże, pojedyncze), przedsiatkówkowe (małe, białe ogniska zapalne) oraz ziarniniaki nerwu wzrokowego. Według Pasadhiki i Rosenbauma przyczyną wieloogniskowego zapalenia siatkówki i naczyniówki (chorioretinitis) w 68% jest sarkoidoza.3

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zespół Heerfordta

Na zespół Heerfordta składają się objawy kliniczne opisane w 1909 r. przez Christiana Fredericka Heerfordta, a związek tego zespołu z sarkoidozą zauważono w 1937 r.11,12 [...]

Podsumowanie

Każdy pacjent z porażeniem nerwu twarzowego powinien być konsultowany okulistycznie pod kątem wystąpienia innych składowych zespołu Heerfordta.26

Do góry