U dzieci poddawanych leczeniu laserowemu z powodu retinopatii wcześniaków istnieje duże ryzyko występowania krótkowzroczności, astygmatyzmu i anizometropii, co może prowadzić do niedowidzenia, a nawet znacznego upośledzenia widzenia. Wyniki wielu badań wskazują na potrzebę regularnego badania refrakcji u dzieci, u których zastosowano różne formy leczenia tego schorzenia.

Wprowadzenie

Retinopatia wcześniaków (ROP – retinopathy of prematurity) jest najczęstszą przyczyną ślepoty i znacznego upośledzenia widzenia u dzieci z ostrością wzroku <1,3 w skali logMAR, (tj. 3/60 wg tablic Snellena) według World Health Organization (WHO).¹ Jest to naczyniowo-proliferacyjna choroba siatkówki występująca u dzieci przedwcześnie urodzonych.² Zgodnie z danymi WHO poród przedwczesny definiowany jest jako taki, który odbył się między 22 a 37 tygodniem ciąży (hbd). W latach 2003-2012 w Polsce ROP rozpoznano u 19,3% dzieci poddanych badaniom profilaktycznym.³ Według danych z piśmiennictwa ROP występuje u 43% dzieci urodzonych przed 29 tygodniem ciąży oraz u 23% urodzonych między 29 a 31 tygodniem ciąży.⁴ Najistotniejszym czynnikiem odpowiedzialnym za wystąpienie ROP jest wiek urodzeniowy dziecka.³ Mały przyrost masy ciała, a także niskie stężenie insulinopodobnego czynnika wzrostu typu 1 (IGF1 – insulin-like growth factor 1) w surowicy w pierwszych tygodniach życia wiążą się z dużym prawdopodobieństwem wystąpienia ROP.⁵ Innymi czynnikami ryzyka rozwoju tego schorzenia są: urodzeniowa masa ciała, wiek ciążowy, tlenoterapia trwająca >7 dni, martwicze zapalenie jelit, liczne transfuzje krwi u dziecka oraz stan przedrzucawkowy u matki.⁶

Obecnie złotym standardem leczenia ROP jest operacja z użyciem lasera diodowego, choć dopuszczalne jest również zamienne stosowanie krioterapii.⁷ W stadiach zaawansowanych, tj. ROP 4a i 4b, po zakończonej laseroterapii zalecane są procedury takie jak chirurgia witreoretinalna lub wpuklenie twardówki z lensektomią. Nową możliwością leczenia jest podawanie doszklistkowe preparatów anty-VEGF (przeciwciał monoklonalnych czynnika wzrostu śródbłonka naczyń; VEGF – vascular endothelial growth factor). Jak dotąd jednak jest to procedura poza wskazaniami farmaceutycznymi (off label), wymagająca przed podaniem leku uzyskania zgody komisji bioetycznej ośrodka, w którym jest wykonywana, oraz zgody rodziców dziecka z ROP (zgodnie z zaleceniami PTO z 25.10.2016 https://pto.com.pl/wytyczne?page=2).

Krioterapia

Krioterapia jest jedną z pierwszych metod leczenia ROP. Polega na aplikacji licznych ognisk przy niskiej temperaturze w obwodowej części siatkówki. Pierwsze doniesienia o skuteczności tej metody pochodzą z 1988 roku. Wyniki badania przeprowadzoneg...