Zastosowanie metody cross-linking w leczeniu stożka rogówki

dr n. med. Arleta Waszczykowska
dr hab. n. med. Piotr Jurowski, prof. nadzw.

Klinika Okulistyki i Rehabilitacji Wzrokowej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Adres do korespondencji: dr n. med. Arleta Waszczykowska, Klinika Okulistyki i Rehabilitacji Wzrokowej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, ul. Żeromskiego 113, 90-549 Łódź; e-mail: arleta.waszczykowska@umed.lodz.pl

Standardowa CXL jest obecnie najczęstszym sposobem leczenia stożka rogówki. Z kolei utrudnienia i powikłania wynikające z metodyki zabiegu są w dalszym ciągu mocnym argumentem skłaniającym do poszukiwania alternatywnych metod.

Wprowadzenie

Cross-linking (CXL – X-linking) jest metodą operacyjną, która ma na celu wzmocnienie struktury rogówki i powstrzymanie progresji jej stożka. Po raz pierwszy była zastosowana w Technical University w Dreźnie w Niemczech w 1998 roku.1 Skuteczność i bezpieczeństwo zabiegu zostały później potwierdzone w wielu badaniach klinicznych prowadzonych na całym świecie.2,3 Procedurę CXL rozszerza się obecnie o nowe wskazania, takie jak leczenie pooperacyjnych ektazji rogówki, keratopatii pęcherzowej, dystrofii siateczkowatej rogówki, a także infekcyjnych owrzodzeń rogówki (PACK-CXL – photoactivated chromophore for keratitis cross-linking). Zabieg jest także łączony z chirurgią refrakcyjną na rogówce (CXL-Plus).4 Podjęto też próby rozszerzenia zastosowania zabiegu CXL jako uzupełnienia ortokeratologii, keratoplastyki i leczenia nieszczelności poduszki filtracyjnej po zabiegu trabekulektomii.5,6 Wyniki najnowszych badań świadczą o udanych próbach zatrzymania progresji krótkowzroczności u myszy po wykonanym zabiegu CXL na twardówce.7

Standardowa metodyka CXL obejmuje usunięcie nabłonka rogówki (epithelium-off) w celu poprawienia penetracji ryboflawiny (witaminy B2), dla której nabłonek stanowi naturalną barierę dyfuzyjną. Powtarzana aplikacja (przez ok. 30 minut) 0,1% ryboflawiny rozpuszczonej w 20% dekstranie pozwala na osiągnięcie wysokiego stężenia ryboflawiny w zrębie rogówki. Udowodniono, że odpowiednie wysycenie zrębu rogówki roztworem ryboflawiny poprawia wielokrotnie absorpcję promieniowania przez przednie warstwy rogówki, co pozwala ograniczyć wnikanie UVA do głębszych struktur gałki ocznej.2 Rogówkę poddaje się działaniu światła ultrafioletowego o mocy 3 mW/cm2 i długości fali 365 nm (UVA) w ciągu kolejnych 30 minut przy równoległej aplikacji ryboflawiny (ryc. 1).

Wadą wspomnianej metody CXL jest czas trwania zabiegu. Standardowa procedura trwa godzinę, co jest uciążliwe dla pacjenta i znacznie ogranicza liczbę wykonanych zabiegów. Dodatkowo usunięcie nabłonka wymaga względnie długotrwałego procesu wynabłonkowania rogówki i wiąże się często z bólem oka oraz koniecznością aplikacji opatrunkowych soczewek nagałkowych.1,8 Dotąd wprowadzono liczne modyfikacje standardowej techniki zabiegu CXL, które zmierzają z jednej strony do ochrony nabłonka rogówki, a z drugiej – do skrócenia czasu zabiegu.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Aspekty metodyki CXL

Zabieg stosowany jest u pacjentów z postępującymi zmianami morfologicznymi w przebiegu stożka rogówki o niskim stopniu zaawansowania (1, 2 lub rzadziej 3 stopień wg klasyfikacji [...]

Wyniki czynnościowe i parametry morfometryczne rogówki po standardowej procedurze CXL

Wnioski płynące z większości badań analizujących rezultaty standardowej procedury CXL wskazują na poprawę ostrości wzroku u chorych ze stożkiem rogówki.5 Znacznie mniejsza liczba [...]

Modyfikacje zabiegu cross-linking

Próby zmiany czasu zabiegu CXL opierają się na krótszej aplikacji ryboflawiny (np. z zastosowaniem jonoforezy) lub na krótszym czasie aplikacji wyższych dawek [...]
Do góry