Rak piersi to nowotwór złośliwy rozwijający się w obrębie gruczołu piersiowego. Jest najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet – w 2014 roku odnotowano w Polsce ok. 17,5 tys. nowych zachorowań. U mężczyzn rak piersi występuje rzadko – ok. 120 przypadków rocznie.

Jakie są wczesne objawy raka piersi?

We wczesnym stadium rak piersi nie daje specyficznych objawów. Wraz z rozwojem choroby można zaobserwować:

• guz w piersi (najczęściej twardy) niekiedy powodujący asymetrię piersi,
• zaciągnięcie skóry nad guzem (czasami bardzo dyskretne),
• obrzęk lub zaczerwienienie skóry,
• wyciek z brodawki sutkowej (kilka procent chorych),
• wciągnięcie brodawki (niezbyt często),
• powiększenie węzłów chłonnych w dole pachowym po stronie guza (czasami bez obecności zmiany w piersi),
• ból (rzadko),
• zmiany o charakterze „skórki pomarańczy” (objaw zaawansowanej choroby),
• owrzodzenie skóry (w zaawansowanej chorobie).

Kiedy wykonywać samobadanie piersi?

Najlepiej robić to tydzień po miesiączce, kiedy piersi są mniej tkliwe i mniej obrzęknięte. Samodzielne badanie piersi powinno się wykonywać co miesiąc.

Czy piersi powinien badać każdy lekarz, czy tylko ginekolog?

Badanie piersi powinien wykonywać każdy lekarz w trakcie rutynowej wizyty. Zaleca się, aby badanie było wykonywane raz na pół roku.

Czy ból piersi zawsze jest niepokojący?

Nie. Ból rzadko towarzyszy rakowi piersi. Najczęściej jest wynikiem zmian hormonalnych w organizmie.

Kiedy wykonywać USG a kiedy mammografię?

Mammografia zalecana jest po 50. r.ż. co dwa lata. U kobiet w wieku 50-69 lat, u których wystąpił rak piersi wśród członków rodziny (u matki, siostry lub córki) albo mutacje w obrębie genów BRCA 1 lub BRCA2, badanie należy powtarzać co 12 miesięcy. U kobiet młodszych powinno się wykonywać USG raz na rok. Badania te nie zastępują samodzielnego badania piersi.

Czy każdy guzek w piersi to rak?

Nie. W większości przypadków są to zmiany łagodne, np. torbiel, gruczolakowłókniak, rozszerzenie przewodów mlecznych, tłuszczak. Mogą one mieć różną lokalizację i wielkość: od ziarenka pieprzu do kilku centymetrów. Zwykle są wyczuwalne jako okrągłe, dobrze odgraniczone guzki, o równych granicach, przesuwalne względem skóry.

Czy łagodne zmiany w piersi mogą być niebezpieczne?

Nie, ale wymagają obserwacji ze względu na większe ryzyko rozwoju raka piersi w przyszłości.

Jakie są czynniki ryzyka rozwoju raka?

Do czynników ryzyka zachorowania na raka piersi należą:

• nowotwory piersi w rodzinie (czynniki genetyczne, takie jak mutacje genów BRCA1 lub BRCA2),
• palenie tytoniu,
• wysoki status społeczno-ekonomiczny (wykształcenie wyższe),
• hormonalna terapia zastępcza u kobiet po menopauzie (wzrost o blisko 2,5 proc. na rok),
• hormonalne środki antykoncepcyjne (wzrost ryzyka – ok. 1,25 raza),
• duża masa urodzeniowa dziecka,
• wcześniejsze łagodne zmiany w piersi,
• wczesny wiek pierwszej miesiączki,
• późny wiek menopauzy,
• spożywanie alkoholu,
• palenie tytoniu przez matkę w czasie ciąży,
• promieniowanie jonizujące,
• wiek urodzenia pierwszego dziecka (urodzenie dziecka w młodszym wieku zmniejsza ryzyko raka piersi),
• liczba urodzonych dzieci oraz karmienie piersią (ryzyko obniża się przy każdym kolejnym urodzonym dziecku o 7 proc. oraz każdym roku karmienia piersią o 4 proc.).