Doniesienia kongresowe
EANM 2017 – przegląd wyników najciekawszych badań
Prof. dr hab. med. Leszek Królicki
Dr hab. med. Jolanta Kunikowska
Dr n. med. Maria Teresa Płazińska
W dniach 21-25 października odbył się w Wiedniu XXX jubileuszowy Kongres Europejskiego Towarzystwa Medycyny Nuklearnej (European Association of Nuclear Medicine). Obecnie kongresy Towarzystwa Europejskiego należą do najbardziej prestiżowych i najważniejszych wydarzeń w medycynie nuklearnej. Kongres zgromadził ponad 6,2 tys. uczestników, zgłoszono ponad 2 tys. doniesień zjazdowych, w ciągu czterech dni odbyło się 159 sesji. Dziedzina ta stale się rozwija, co jest związane zarówno z wprowadzaniem nowych rozwiązań technologicznych, jak i nowych radiofarmaceutyków stosowanych w diagnostyce i leczeniu.
Od kilku lat hasłem przewodnim w medycynie nuklearnej jest teranostyka. Idea ta polega na wykonaniu badania diagnostycznego z zastosowaniem określonego leku lub jego analogu i dopiero po ocenie jego właściwości farmakodynamicznych i kinetycznych u kandydata do leczenia, na podaniu odpowiedniej dawki leczniczej tej samej substancji. Najstarszym przykładem zastosowania zasad teranostyki było wprowadzenie radiojodu do diagnostyki zmian chorobowych tarczycy (również raka tarczycy), a następnie zastosowanie dawki leczniczej tego samego radioizotopu, jeśli zmiany chorobowe wykazywały odpowiednio duże gromadzenie. Metodę tę wprowadzono w latach 40. XX wieku i dotąd jest jednym z podstawowych sposobów leczenia zarówno łagodnych schorzeń tarczycy, jak i raka tarczycy. Innym przykładem jest zastosowanie znakowanych analogów somatostatyny w leczeniu guzów neuroendokrynnych. Większość guzów neuroendokrynnych wykazuje zwiększoną ekspresję układu receptorowego dla somatostatyny, dlatego początkowo można wykonać badanie znakowanymi analogami, ocenić dokładnie ekspresję układu receptorowego niemal w każdym ognisku chorobowym osobno, a następnie podjąć decyzję o podaniu analogów znakowanych radioizotopem mającym na celu zniszczenie ognisk chorobowych (emiterem promieniowania β).
Tarcza molekularna w diagnostyce i terapii
Podstawowym hasłem w tym roku było zastosowanie w diagnostyce i leczeniu radioizotopowym tarczy molekularnej, jaką jest peptyd błonowy PSMA. Peptyd ten znajduje się w błonie komórkowej wielu nowotworów, ale wykazuje największą ekspresję w raku gru...
Wiele prac było poświęconych badaniom nad nowymi pochodnymi PSMA, a przede wszystkim nad ich znakowaniem radioaktywnym fluorem (18F) – najczęściej stosowanym radioizotopem w badaniach PET. Opracowanie technologii znakowania 18F pozwoli na znaczne zwiększenie dostępności do radiofarmaceutyku. Preparat mógłby być przygotowywany przez wyspecjalizowane ośrodki i dostarczany do pracowni PET (podobnie jak 18FDG). Uważam, że zastosowanie opisywanej metody będzie przełomem w diagnostyce raka gruczołu krokowego, zwłaszcza w ocenie wznowy choroby nowotworowej.
