Nowoczesne metody
Chemioterapia metronomiczna w leczeniu guzów litych z uwzględnieniem wielu wskazań
Dr hab. med., prof. UM Maria Litwiniuk1
Dr n. med. Małgorzata Mazur-Roszak2
Pod pojęciem chemioterapii metronomicznej (MCT) powszechnie rozumie się specjalny sposób dawkowania leków przeciwnowotworowych – leki podawane są często, w relatywnie małych dawkach, bez dłuższych przerw. Do niedawna uważano, że MCT działa w mechanizmie antyangiogennym, dziś wiemy, że ważne są również inne oddziaływania, m.in. wpływ na układ immunologiczny. Zaletą chemioterapii metronomicznej jest mała toksyczność i to, że rzadko wywołuje chemiooporność. W badaniach II fazy wykazano skuteczność chemioterapii metronomicznej w leczeniu rozsianego raka piersi, niedrobnokomórkowego raka płuca, raka gruczołu krokowego i innych nowotworów. Potrzebne są jednak dalsze badania, szczególnie III fazy, które określą rolę chemioterapii metronomicznej w praktyce klinicznej.
W ostatnich latach wyraźnie poprawiły się wyniki leczenia wielu nowotworów złośliwych. Wprowadzenie nowych strategii, takich jak leczenie ukierunkowane molekularnie, leczenie antyangiogenne, immunoterapia, zmieniło przebieg wielu chorób, również tych, dla których do niedawna nie istniały żadne skuteczne sposoby leczenia (np. uogólniony czerniak złośliwy, przerzutowy rak nerki). Nowoczesne terapie są jednak bardzo kosztowne i niedostępne lub częściowo niedostępne w krajach o niskim dochodzie narodowym, poszukuje się więc alternatywnych, tańszych sposobów leczenia.[1]
Wszędzie jednak poważny problem stanowią chorzy, którzy po wyczerpaniu wszystkich możliwych standardowych sposobów leczenia pozostają w dobrym stanie ogólnym i oczekują od prowadzących lekarzy dalszych propozycji skutecznego leczenia. Takim chorym można zaproponować leczenie objawowe lub udział w badaniach klinicznych. Badania kliniczne w nowotworach z przerzutami są jednak zwykle prowadzone w pierwszej linii leczenia, a leczenie objawowe to postępowanie, które często nie jest akceptowane przez chorych w dobrym stanie ogólnym. Stąd rosnące zainteresowanie chemioterapią metronomiczną (metronomic chemotherapy, MCT).
Chemioterapia metronomiczna
Nie ma jednoznacznej, uniwersalnej definicji chemioterapii metronomicznej. Termin „metronomic” został po raz pierwszy użyty przez Hanahana i wsp. w 2000 roku w komentarzu do dwóch doniesień opisujących skuteczność częstego podawania małych dawek leków cytotoksycznych w badaniach przeprowadzonych na zwierzętach.[2-4]
Pod pojęciem chemioterapii metronomicznej powszechnie rozumie się specjalny sposób dawkowania leków przeciwnowotworowych – leki podawane są często, zwykle codziennie, w dawkach znacznie mniejszych niż maksymalne dawki tolerowane (maximum tolerated...
