Psychoonkologia

Jak przekazać trudną wiadomość, by pacjent stawił czoła problemowi

dr n. med. Mariola Kosowicz

dr n. społ. Magdalena Hajduczek-Zgażańska

mgr Magdalena Lechowicz-Gasiul

Poradnia Psychoonkologii, Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

Adres do korespondencji:

dr n. med. Mariola Kosowicz

Poradnia Psychoonkologii

Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie

– Państwowy Instytut Badawczy

ul. W.K. Roentgena 5

02-781 Warszawa

tel. 22 546 32 85

e-mail: mariola.kosowicz@coi.pl

• Diagnoza choroby nowotworowej – jak poinformować o niej pacjenta

• Lekarz jako przewodnik po nowej i trudnej drodze leczenia

• Obszary komunikacyjne warte uwzględnienia w codziennej praktyce

Istotę prawidłowej komunikacji między lekarzem a pacjentem stanowi traktowanie chorego jako osoby o niepowtarzalnej wartości, osoby, dla której choroba jest czymś absolutnie jedynym – będącym zarazem najwyższym wyzwaniem dla lekarza. Dlatego zarówno forma komunikacji, jak i relacja komunikacyjna powinny mieć wymiar dialogu między osobami, z których jedna ma wiedzę i świadomość następstw choroby, a druga – będąc w stanie najwyższego zagrożenia utratą zdrowia lub życia – oczekuje realnej pomocy, poczucia bezpieczeństwa i wyjątkowości. W związku z tym warto przekazywać informacje o chorobie, stosując zasady poprawnej i skutecznej komunikacji.

Poprawna komunikacja jako czynnik leczący

Opisywane w literaturze przedmiotu badania dotyczące specyficznych czynników terapeutycznych wskazują, że komunikacja z pacjentem zajmuje najwyższą pozycję na liście umiejętności; wyprzedza kontrolę objawów, leczenie powikłań, psychosocjalną opiekę nad chorym i jego rodziną oraz opiekę nad umierającym1. Właściwa komunikacja umożliwia nie tylko dobrą współpracę z pacjentem w procesie leczenia, lecz także pozwala na rozpoznanie jego rzeczywistych potrzeb2. Umożliwia też osiągnięcie pozytywnych efektów związanych z procesem leczenia, takich jak:

  • zmniejszenie napięcia emocjonalnego
  • akceptacja zaleceń lekarskich i zamiar ich przestrzegania
  • zdobycie informacji na temat choroby i jej leczenia
  • satysfakcja lekarza i pacjenta z relacji terapeutycznej, która przekłada się na ocenę wiarygodności i fachowości lekarza3.

Otwarta i uczciwa komunikacja jest integralną częścią relacji lekarz–pacjent. Kodeks etyki medycznej Amerykańskiego Towarzystwa Medycznego (AMA – American Medical Association) wyraźnie podkreśla, że podstawowym wymogiem etycznym jest uczciwe postępowanie lekarza wobec pacjenta na wszystkich etapach choroby. Należy pamiętać, że osoby chore mają prawo poznać swoją przeszłą i obecną sytuację medyczną oraz być wolne od jakichkolwiek błędnych przekonań dotyczących swojego stanu zdrowia4.

Drogowskazy w komunikowaniu trudnych wiadomości dotyczących diagnozy

Przekazanie diagnozy stanowi zazwyczaj początek długiej drogi leczenia. Celem takiego przekazu jest dostarczenie pacjentowi informacji dotyczących jego stanu zdrowia, co powinno umożliwić mu zrozumienie własnej sytuacji zdrowotnej, podjęcie decyzj...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Podsumowanie

Prawidłowa komunikacja między lekarzem a chorym pozwala temu pierwszemu nie tylko na dobrą współpracę z pacjentem, lecz także na rozpoznanie jego [...]

Do góry