Czynnikiem zaostrzającym przebieg AZS może być również nadwrażliwość na pokarmy. Dotyczy ok. 10-40% dzieci i w 90% jest spowodowana 5 głównymi alergenami: jajami kurzymi, mlekiem, orzechami, soją oraz pszenicą. Ograniczenia dietetyczne mają więc wartość jedynie u chorych, u których alergia na pokarmy została udowodniona za pomocą badań.2
Świąd
Niezwykle ważnym zagadnieniem jest walka ze świądem, który u chorych jest bardzo nasilony, prowadzi do zaostrzenia zmian skórnych i przez destrukcyjny wpływ na funkcjonowanie rodziny (nieprzespane noce, rozdrażnienie dziecka) przyczynia się do powstania błędnego koła stresu nasilającego chorobę.
Niestety, w chwili obecnej nie dysponujemy lekami swoiście redukującymi świąd w tym schorzeniu. Najskuteczniejsze jest stosowanie emolientów w odpowiednio dużych ilościach i skuteczne leczenie przeciwzapalne. Leki przeciwhistaminowe mają ograniczoną wartość, preparaty z tej grupy pierwszej generacji są stosowane w celu sedacji, szczególnie przed snem. Leki przeciwświądowe działające miejscowo, takie jak polidokanol (miejscowo znieczulający) są pomocne szczególnie z odpowiednią ilością emolientu.5
Podsumowanie
Atopowe zapalenie skóry jest przewlekłą chorobą zapalną skóry, w której kluczowym elementem patogenetycznym jest uszkodzenie bariery naskórkowej. Schorzeniu temu towarzyszą zaburzenia immunologiczne, a często również alergia pokarmowa i wziewna.
Podstawowym sposobem leczenia atopowego zapalenia skóry, stosowanym u wszystkich chorych na każdym etapie, powinna być terapia ukierunkowana na naprawę bariery naskórkowej. Możemy to osiągnąć, stosując odpowiednie dermokosmetyki oraz unikając czynników zaostrzających, jednak u większości chorych konieczne jest również leczenie przeciwzapalne.
Bardzo duży problem stanowi silny świąd towarzyszący chorobie, a szczególnie zaostrzeniom. Niestety, nie ma skutecznych środków likwidujących świąd, ale znaczną ulgę przynosi odpowiednie nawilżenie. Nie należy również zapominać o czynnikach psychicznych stanowiących częstą przyczynę nasilenia objawów choroby.
Chory na atopowe zapalenie skóry powinien pozostawać pod opieką psychologa, dietetyka, dermatologa i alergologa. Współpraca tych osób gwarantuje prawidłowe leczenie.